تحلیل تعادل و تمرکز در سیستم شهری کشورهای اسلامی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: ششمین کنگره بین المللی جغرافیدانان جهان اسلام
  • کد COI اختصاصی: ICIWG06_086
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 655
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

احمد پوراحمد

استاد گروه جغرافیا، دانشگاه تهران

علی شماعی

دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه خوارزمی تهران

امیر اشنویی نوش آبادی

استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه لرستان

رحمن علی حسینی

دانش آموخته دکتری جغرافیاو برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

امروزه عدم تعادل سلسله مراتبی شهری در سطوح مختلف، یكی از عوامل بروز معضلات اقتصادی و اجتماعی در شهرها شناخته شده است. شبكه شهرها به عنوان اصلی ترین مكان استقرار جمعیت و موثرترین مكان در جابه جایی های جمعیت، از اهمیت زیادی در برنامه ریزی ها برخوردار است. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه 55 کشور اسلامی عضو در سازمان کنفرانس اسلامی از نظر شاخص های تعادل و تمرکز شهری می باشد. برای بررسی این مسائل از دو روش شاخص های نخست شهری (اولشهر، دوشهر، چهارشهر، چهارشهر مهتا، موماو، هرفیندال- و هیرشمن) و شاخص های عدم تمرکز (آنتروپی و هندرسون) استفاده شد. نتایج کلیه شاخص ها نشان می دهد که پدیده نخست شهری درکشورهای اسلامی وجود داشته و نظام شهری نامتوازن و توزیع جمعیت نامتعادل است. نتایج بدست آمده از به کارگیری شاخص های نخست شهری و شاخص های عدم تمرکز با هم هماهنگ بوده و همه این شاخص ها روند تقریباً یكسانی را از نظر تحولات تعادل و تمرکز شهری در کشورهای مورد مطالعه نشان می دهد این امر درحالیست که در ایران و برخی کشورها این تمرکز به سمت تعادل در حرکت است. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد می شود با دیدگاه و تفكری مبتنی بر اصول آمایش سرزمینی و به کارگیری راهكارهایی از قبیل سیاست های تمرکززدایی، سرمایه گذاری در زیر ساخت های بین شهری و واگذاری اختیارات به نهادهای منطقه ای و محلی از تمرکز بیش از حد درشهرهای بزرگ جلوگیری کنیم و قدم در راستای تحقق تعادل و توازن در شبكه شهرهای کشورهای اسلامی برداریم

کلیدواژه ها

تمرکز شهری، تعادل شهری، نخست شهری، کشورهای اسلامی، شهرنشینی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.