تاب‌آوری کالبدی و اجتماعی محلات مسکونی بافت تاریخی (نمونه موردی منطقه 12 تهران)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه نگرش های نو در جغرافیای انسانی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOIAU-12-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 290
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نغمه محمدپورلیما

دانشجوی دکترای شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

علیرضا بندرآباد

استادیار شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

حمید ماجدی

استاد شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده عمران، هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده تاب­آوری با توجه به وقوع سوانح طبیعی و یا انسان­ساخت در دنیای امروز از مسائل بسیار اساسی است. لیکن توجه به مفهوم تاب­آوری صرفا در ابعاد کلان فاقد کارآمدی لازم بوده و شناخت این مفهوم در سطوح خرد می­تواند به اجرایی شدن این امر کمک شایانی نماید. از آنجا که ظرف وقوع کلیه رویدادهای اجتماعی در بستر جغرافیایی و مختصات مکانی است، بین تاب‌آوری اجتماعی و ویژگی‌های مکان ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف کاربردی و توسعه­ای و به روش تحلیلی-توصیفی، نسبت به تبیین اثر متقابل شبکه­های اجتماعی و محیط کالبدی بر یکدیگر می­پردازد تا به شناخت ویژگی‌های محلات شهری تاب­آور دست یابد. براساس یافته‌های پژوهش مشخص گردید که ساکنین محلات با تاب­آوری بالا تمایل بیشتری برای برقراری رابطه با دوستان، مدارس، کسب‌وکارها و مؤسسات غیرانتفاعی محلی یا شبکه‌هایی با پیوندهای محلی متمرکز داشتند. در مقابل، ساکنین محلات با تاب­آوری کمتر تمایل داشتند از شبکه­های دولتی، دانشگاهی، نظامی و... بهره برند. همچنین نتایج نشان داد که یک محیط کالبدی می­تواند به شکل­گیری تجمع‌ها کمک کرده و باعث وابستگی به برخی مکان­ها و همچنین افزایش پیوند میان ساکنین شود. لذا توجه برنامه­ریزان شهری به چنین فضاهایی اهمیت زیادی دارد و می‌تواند به تاب­آوری بیشتر در آینده کمک کند و بازتعریف کاربردی ابعاد اجتماعی در زندگی شهری ساکنین و تبیین اصول پایه در تاب‌آوری اجتماعی می‌تواند در کنار تاب‌آوری کالبدی به ارتقا سطح محلات شهری کمک شود.

کلیدواژه ها

واژگان کلیدی: تاب آوری, محلات شهری, تاب آوری کالبدی, تاب آوری اجتماعی, شبکه‌های اجتماعی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.