دیرکرد قله در واج شناسی آهنگ فارسی: رویدادی واجی یا آوایی؟
عنوان مقاله: دیرکرد قله در واج شناسی آهنگ فارسی: رویدادی واجی یا آوایی؟
شناسه ملی مقاله: JR_JLW-7-1_005
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_JLW-7-1_005
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
وحید صادقی - دانشیار گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
خلاصه مقاله:
وحید صادقی - دانشیار گروه زبان انگلیسی و زبانشناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
دربارة ساخت نواختی تکیه زیروبمی در زبان فارسی دو دیدگاه واجی متفاوت وجود دارد. یکی از دیدگاهها فرض میکند که دیرکرد قله در واجشناسی آهنگ فارسی فاقد نقش واجی و تمایزدهنده است؛ از این رو، وقوع زودهنگام یا دیرهنگامِ قله در تکیة زیروبمیِ خیزانِ فارسی باعث تفاوتهای معنایی نمیشود. برمبنای این دیدگاه، تکیة زیروبمی فارسی یا به صورت L+H* یا L*+H بازنویسی میشود. درمقابل این دیدگاه، دیدگاه دیگری نیز وجود دارد که فرض میکند هر دو تکیة زیروبمیِ L+H* و L*+H در دستور واجی آهنگ فارسی وجود دارند ولی حوزه عملکرد آنها در ساخت سلسلهمراتبیِ گفتار با یکدیگر متفاوت است: L+H* مربوط به سطح کلمة واجی و L*+H مربوط به سطح گروه واژهبست است. در پژوهش حاضر رفتار آوایی نواختها در تکیة زیروبمیِ کلمات با تکیة غیر آغازی در بافتهای نوایی مختلف بررسی شد. شواهد آوایی بهدستآمده نشان داد که در زبان فارسی تنها یک نوع تکیة زیروبمیِ دونواختی بهصورت L*+H وجود دارد که زمانبندی وقوع قلة این تکیه زیروبمی، بسته به بافت نوایی ساخت زنجیرهای گفتار (مانند جایگاه تکیه در سطح کلمه) و ساخت هجایی و زنجیرهایِ هجای تکیهبر متفاوت است. به این ترتیب میتوان چنین گفت که دیرکرد قله در واجشناسی آهنگ فارسی رویداد آواییِ پیوسته و غیر مقولهای است که میزان آن بهصورت پیوستاری از درجات مختلف از عدم دیرکرد تا دیرکرد زیاد بسته به عوامل نوایی مختلف متفاوت است.
کلمات کلیدی: تکیه زیروبمی, تکیة غیر آغازی, دیرکرد قله, واجی شدگی, ساخت نواختی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1161193/