صابر عطاری - کارشناس ارشد مهندسی ایمنی صنعتی، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
علیرضا قربانپور - دانشجوی کارشناسی ارشد ارگونومی، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
سید محمد سید مهدی - استادیار، مرکز تحقیقات بیماریهای مزمن تنفسی، پژوهشکده سل و بیماریهای ریوی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
یوسف بابایی مسدرقی - کارشناس ارشد مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

سابقه و هدف: آموزش اصول ارگونومی نیازی به صرف هزینه‌های مادی هم‌تراز با سایر مداخلات همچون تغییر رویه‌های کاری، استفاده از فناوری‌های جدید و بازطراحی محیط کاری ندارد. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مداوم ارگونومی بر بهره‌وری و میزان مواجهه با ریسک‌فاکتورهای ارگونومی انجام شد. مواد و روش‌‌ها: در پژوهش حاضر 51 نفر از کارکنان یکی از کارخانجات صنایع غذایی در تهران در سال 1397 با استفاده از روش نمونه‌گیری ساده انتخاب شدند و اطلاعات دموگرافیک، مواجهه با ریسک‌فاکتورهای ارگونومی (با استفاده از روش QEC (Quick Exposure Check)) و بهره‌وری (با استفاده از پرسشنامه اچیو (ACHIEVE)) آن‌ها جمع‌آوری گردید. این اطلاعات پس از یک دوره آموزشی سمعی و بصری چهار ماهه ارگونومی، مجدداً جمع‌آوری شدند. در ادامه، اثربخشی این دوره آموزشی با استفاده از آزمون t ‌زوجی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: نیمی از کارگران در بدترین پوسچر کاری ممکن قرار داشتند. باید عنوان نمود که تعداد نفرات این گروه پیش از آموزش و پس از آن تغییری نکرده بود. از منظر آمار توصیفی، نیمی از نمونه آماری پیش و پس از آموزش در بدترین پوسچر کاری ممکن قرار داشتند؛ دو سوم از نمونه آماری نیز پیش و پس از آموزش امتیاز بهره‌وری متوسطی داشتند. هر چند تعداد افراد حاضر در طبقه‌بندی‌های ارزیابی پوسچر و بهره‌وری تغییر چشم‌گیری نداشت، اما تغییرات امتیازات نمونه‌ها به نحوی بود که نشان‌گر تغییرات معنادار آمار استنباطی در هر دو متغیر بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان دادند که آموزش مداوم اصول ارگونومی در محیط کار می‌تواند باعث کاهش امتیاز کسب‌شده توسط‌ روش ارزیابی مواجهه سریع و همچنین افزایش بهره‌وری در محیط کار گردد.

Ergonomics Risk Factors, Ergonomic Training, Productivity, Quick Exposure Check, ارزیابی مواجهه سریع؛ آموزش ارگونومی؛ بهره‌وری؛ ریسک‌فاکتورهای ارگونومی