القا جهش و ایجاد تنوع در توت‌فرنگی رقم کردستان با پرتودهی گاما و تعیین دُز مناسب پرتودهی

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه روابط خاک و گیاه، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_STGC-10-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 276
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هلن رزمی

Dept. of Agron. and Plant Breed., Faculty of Agric., Yasouj Univ., Yasouj, Iran.

رضا امیریفهلیانی

Dept. of Agron. and Plant Breed., Faculty of Agric., Yasouj Univ., Yasouj, Iran.

بیژن کاوسی

Dept. of Agron. and Hort. Crops Res., Fars Agric. and Nat. Resour. Res. and Edu. Center, Shiraz, Iran.‎

اسد معصومی اصل

Dept. of Agron. and Plant Breed., Faculty of Agric., Yasouj Univ., Yasouj, Iran.

چکیده

در توت‌­فرنگی، به‌دلیل تکثیر غیرجنسی، تنوع ژنتیکی کم است. یکی از روش‌­های افزایش تنوع ژنتیکی به‌عنوان ابزاری مهم در به‌نژادی گیاهان، استفاده از پرتوهای گاما برای القا جهش است. به‌منظور تعیین دُز مناسب گاما برای ایجاد تنوع ژنتیکی در توت‌­­فرنگی رقم کردستان از طریق جهش و بررسی تأثیر دُزهای مختلف اشعه گاما (صفر (شاهد)، 15، 30، 60 و 90 گری) بر ویژگی‌های مختلف توت‌فرنگی، این پژوهش در سال 92-1391 در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. نتایج نشان داد که گیاهان پرتودیده نسبت به شاهد، دارای مقادیر کمتری از نظر اغلب ویژگی‌های مورد بررسی، به­‌جز ویژگی‌های تعداد برگ، قند میوه و آنتوسیانین میوه، بودند. با افزایش شدت اشعه گاما، سطح برگ، طول میوه، قطر میوه، وزن تر و خشک میوه، حجم میوه، شکل و میزان آب میوه کاهش یافتند. از طرفی، پُربرگی و کوتولگی در گیاهان پرتودیده افزایش یافت. دُز مناسب پرتودهی برای ایجاد جهش در توت­‌فرنگی رقم کردستان در آستانه 50 درصدی تلفات گیاهان تحت تیمار اشعه گاما (LD50) بین 65 تا 70 گری بود. بنابراین، از پرتو گاما در محدوده پیشنهادی می­توان برای ایجاد بیشترین تنوع ژنتیکی، با داشتن کمترین تلفات گیاهی، در برنامه­‌های به‌نژادی توت‌فرنگی، از جمله برای افزایش کیفیت میوه، استفاده کرد.

کلیدواژه ها

Strawberry, Physical mutagens, Fruit quality, Mutant generation., توت‌فرنگی, جهش‌زاهای فیزیکی, کیفیت میوه, نسل جهش‌یافته

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.