تبیین مفهوم ریسک و سنجش میزان ریسک لرزه‌ای مناطق شهری (مطالعة موردی: نجف‌آباد)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: مجله پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 51، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JHGR-51-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 470
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سوگل فاضل

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری پژوهشگاه شاخصپژوه دانشگاه اصفهان

مسعود تقوایی

استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

امیر محمودزاده

رئیس پژوهشگاه مهندسی بحرانهای طبیعی شاخصپژوه، استادیار گروه عمران-زلزله

چکیده

بر اساس نقشة پهنه‌بندی خطر زلزله در ایران، بخش زیادی از این کشور در محدودة خطر نسبتاً متوسط روبه‌بالا قرار دارد. از سوی دیگر، دوره‌های غیرلرزه‌ای بعضی گسل‌ها در سدة بیستم (حتی آرامشی هزارساله) نشان‌دهندة لرزه‌زا نبودن این گسل‌ها نیست. در این میان، قضاوت شهروندان از خطر باید بر این مبنا باشد که آن‌ها در منطقه‌ای زلزله‌خیز سکونت دارند. براین‌اساس ضروری است ارزیابی ریسک لرزه‌ای مناطق مختلف کشور با هدف کاهش خطرپذیری جوامع شهری در اولویت برنامه‌ریزی‌ها قرار بگیرد. در پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، ضمن معرفی دیدگاه‌ها و مدل‌های مختلف مرتبط با مفهوم‌شناسی ریسک و آسیب‌پذیری، ریسک‌پذیری لرزه‌ای شهر نجف‌آباد بررسی شد. برای این منظور، از پارامترهای گوناگون کمی و کیفی براساس رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره و روش تحلیل شبکه (ANP) و ارائة مدل کاربرد داشت. نتایج نشان می‌دهد حدود 60 درصد مساحت توسعه‌یافتة شهر - که دربرگیرندة ساختمان‌های خشتی و آجر و آهن است - ریسک‌پذیری متوسط روبه‌بالایی دارد. با تطبیق نقشة تراکم جمعیت بر این پهنه، حدود یک چهارم جمعیت شهر (در بعضی قسمت‌ها با تراکمی بین 70 تا 100 نفر در هکتار) خطرپذیری بالایی دارند.

کلیدواژه ها

آسیب‌پذیری, ریسک, زمین‌لرزه, مخاطره, نجف‌آباد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.