ارتقای سطح تاب‌آوری کلان‌شهر تهران در برابر سوانح طبیعی با تأکید بر زلزله (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 شهر تهران)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 51، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JHGR-51-4_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 256
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسن افراخته

استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی

حمید جلالیان

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی

اصغر طهماسبی

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی

مریم آرمند

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی

چکیده

احتمال رخداد بلایا و سوانح طبیعی به‌عنوان پدیده‌های غیرقابل‌اجتناب همواره سکونتگاه‌های انسانی را تهدید می‌کند؛ از این‌رو وظیفة برنامه‌ریزان و مدیران شهری تنظیم الگوهای مناسب و مدون برای کاهش آسیب‌پذیری سکونتگاه‌های انسانی به‌ویژه شهرهاست که محل تجمع انسان، فعالیت و سرمایه به‌شمار می‌آید. این فرایند تاب‌آوری شهری نام دارد. براین‌اساس، پژوهش حاضر با هدف معرفی و کاربست رویکرد تاب‌آوری شهری در مقابل زمین‌لرزه و برنامه‌ریزی برای دستیابی به ارائة مدل مطلوب صورت گرفته است تا سطح تاب‌آوری کلان‌شهر تهران ارتقا یابد، تأثیرات زمین‌لرزه و آسیب‌پذیری جوامع کمتر شود و توانایی‌های مردم برای مقابله با خطرات ناشی از وقوع سوانح زمین‌لرزه در مناطق شهری تهران تقویت یابد. پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی-تحلیلی است که با بهره‌گیری از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره در قالب تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و نرم‌افزار Expert choice انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش با رگرسیون چندمتغیـره نشان می‌دهد ارجح‌ترین بعدی که بر ارتقای سطح تاب‌آوری زلزلة منطقة 12 تهران تأثیرگذار است، بعد اقتصادی تاب‌آوری با ضریب رگرسیون استانداردشدة Beta 382/0 است. ابعاد دیگر برحسب اولویت عبارت‌اند از: بعد نهادی تاب‌آوری، بعد کالبدی-محیطی و بعد اجتماعی تاب‌آوری. همچنین براساس داده‌های کلی تحلیل سلسله‌مراتبی از ابعاد تاب‌آوری منطقة 12 تهران، اولویت ابعاد ارتقای سطح تاب‌آوری زلزله منطقة 12 تهران با اهمیت بالای بعد کالبدی-زیرساختی با ضریب 462/0 همراه است.

کلیدواژه ها

روش آلکایر و فوستر, رهیافت قابلیت, شهرستان همدان, فقر چندبعدی, مناطق روستایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.