مدل‌‌سازی ارتباط فضایی سرطان‌‌های ریه با فاکتورهای محیط ساخته‌‌شده در محلات شهر تهران
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 52، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JHGR-52-4_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 356
نویسندگان
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تربیت مدرس
استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه تربیت مدرس
استاد گروه اپیدمیولوژی انستیتو پاستور ایران
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان
کارشناس ارشد شهرسازی، دانشگاه مازندران
چکیده
در طی دهة اخیر علایق گستردهای دربارة مطالعة نقش همسایگیها و فرم شهری بر سرطان و نابرابریهای سرطان در مناطق جغرافیایی شکل گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مدل‌‌سازی ارتباط فضایی سرطان‌‌های ریه با عوامل محیط ساخته‌‌شده از جمله آلودگی هوا، فرم شهری، دسترسی به خدمات عمومی، و شاخصهای اجتماعی- اقتصادی در محلات شهر تهران انجام گرفته است. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی است و به لحاظ روش نیز در دستة تحقیقات توصیفی و علّی قرار دارد. جامعة آماری این تحقیق شامل کلیة بیماران مبتلا به سرطان ریه است که در سالهای 1385-1389 در وزارت بهداشت و درمان کشور ثبت شدهاند. از روشهای آماری تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون چندگانه در محیط نرمافزاری SPSS بهترتیب برای کاهش حجم متغیرها و استخراج متغیرهای تبیینکنندة واریانس سرطان‌‌های ریه در سطح اطمینان 95درصد استفاده شد. همچنین، از مدل‌‌سازی معادلات ساختاری (SEM) در محیط نرمافزاری Amos Graphicبرای محاسبة اثر مستقیم، اثر غیرمستقیم، و اثر کل متغیرهای مستقل در تبیین تغییرات سرطان‌‌های ریه استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد شاخصهای آلودگی هوا حدود 30درصد واریانس سرطان‌‌های ریه را در محلات شهر تهران تبیین نمودند؛ متغیرهای قابلیت پیادهمداری، اختلاط کاربری زمین، نسبت سطح اشغال، نسبت تراکم ساختمانی، و تراکم کاربریهای اداری از شاخصهای بُعد فرم شهریاند که در سطح آلفا 05/0 ارتباط آماری معنیداری را با توزیع جغرافیایی سرطان‌‌های ریه نشان دادهاند که شاخص قابلیت پیادهمداری از نظر میانگین اثر مستقیم ارتباط معکوس داشته است و بقیة شاخصهای مذکور ارتباط مستقیمی داشتهاند. شاخصهای دسترسی به خدمات آموزشی، دسترسی به خدمات حملونقل عمومی، و دسترسی به فضاها و امکانات تفریحی نیز، برخلاف فرضیة ضمنی این پژوهش، ارتباط مثبت و معنیداری با متغیر وابسته داشتهاند. از نظر بُعد اجتماعی- اقتصادی نیز شاخصهای گروههای سنی آسیبپذیر، گروههای پایین اقتصادی، تراکم جمعیت، و سطح تحصیلات (زیر دیپلم و دانشگاهی) بهطور میانگین با اثر کل 08/0 ارتباط مستقیمی با توزیع فضایی سرطان‌‌های ریه نشان دادهاند.کلیدواژه ها
تهران, سرطان ریه, محیط ساخته‌‌شده, مدل‌‌سازی معادلات ساختاری, Amos Graphicاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.