شبیه‌سازی کیفیت آبخوان در اثر تهاجم جبهه‌های آب شور با استفاده از مدل SEAWAT، مطالعه موردی: دشت بابل‌رود
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 11، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-11-4_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 383
نویسندگان
دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مازندران
دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
رشد جمعیت و تغییرات ناشی از گرمایش زمین تاثیرات مختلفی بر محیط پیرامون داشته است. این تغییرات سبب چالش‌هایی در روند بهره‌برداری از منابع آب از دیدگاه کمی و کیفی شده است. کاهش سطح آب زیرزمینی شیرین و بالازدگی آب شور دریا در آبخوان‌های ساحلی سبب کاهش میزان بهره‌وری از آب در این مناطق شده است. در این پژوهش، شبیه‌سازی کیفیت آبخوان در اثر تهاجم جبهه‌های آب شور با استفاده از مدل عددی با استفاده از نرم‌افزار GMSv.10 انجام گرفته است. با استفاده از دو مدل کیفی MT3D و SEAWAT، وضعیت کیفی آبخوان تحلیل و پیش‌بینی شد. مدل پیش‌بینی 10 ساله نشان داد که میزان افزایش غلظت TDS رابطه مستقیمی با افت سطح ایستابی دارد. پس از واسنجی ضریب پخشیدگی مولکولی، نسبت پخش افقی به طول پخش 0.5، نسبت پخش عمودی به طول پخش 0.2 به‌دست آمد. تحلیل نتایج کیفی نشان داد که در شمال غرب آبخوان (چاه دریاکنار) میزان غلظت TDS افزایش داشته است که تهاجم جبهه‌های آب شور دریا به‌طرف ساحل را محتمل می‌کند. نتایج شبیه‌سازی با استفاده از مدل کیفی نشان می‌دهد که تهاجم جبهه‌های آب شور از دو بعد سطح و عمق جریان آب زیرزمینی می‌باشد و اختلاف چگالی بین منابع آب شور و شیرین سبب هجوم منحنی جبهه آب شور شده است. وضعیت تهاجم جبهه‌های آب شور به‌طرف ساحل حاکی از افزایش غلظت بیش از 2000 میلی‌گرم بر لیتر در طی دوره پیش‌بینی می‌باشد. در این پژوهش به‌منظور تصمیم‌گیری در خصوص عوامل موثر بر افزایش یا کاهش پیشروی جبهه‌های آب شور ساحلی سه روش کاهش برداشت آب از منابع آب زیرزمینی، استفاده از طرح‌های افزایش تغذیه آبخوان و احداث سد زیرزمینی مورد تحلیل و مدلسازی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که کاهش برداشت، بیشترین تاثیر را در عقب‌زدگی جبهه‌های آب شور نسبت به دو روش دیگر دارد.کلیدواژه ها
آبخوان, ضریب پخشیدگی مولکولی, غلظت TDS, مدل آب زیرزمینی, مدل MT3Dاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.