تحلیلی بر مشکلات و موانع توسعه آبیاری تحتفشار
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: مجله مدیریت آب در کشاورزی، دوره: 6، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_WMAJ-6-1_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 190
نویسندگان
استاد بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران. .
دانشآموخته کارشناسی ارشد گروه آبیاری و زهکشی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
چکیده
کاهش منابع آبی، تغییر تدریجی سهم مصارف آب در بخش کشاورزی به دیگر بخشهای مصرف و جایگزینی کشت گیاهان با ارزشِ بالاتر نسبت به گیاهان راهبردی، شرایط را به سمت ناامنی غذایی سوق میدهد. عدم بهره‌وری مناسب از آب و افزایش سرانه آب برای هر نفر به‌مرورزمان منجر به خشک شدن رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و همچنین افت سطح آب زیرزمینی شده است. گرچه استحصال آب‌های زیرزمینی در کوتاه‌مدت در تولید غذا مؤثر واقع می‌شود، اما ادامه آن در درازمدت پایدار نخواهد بود. امروزه افت سفرههای آب زیرزمینی در بسیاری از نقاط جهان، کشت آبی را غیراقتصادی نموده است. یکی از رویکرد‌های گذشته در افزایش تولید، افزایش سطح زیر کشت اراضی تحت آبیاری بود. این مهم درگذشته تنها با تأمین آب از منابع زیرزمینی یا با مهار آب‌های سطحی به اجرا درآمد. در شرایط حاضر یکی از راهبردهای بسیار مهم در رفع فقر و گرسنگی استفاده بهینهتر از آب‌های موجود است. برای تحقق این مهم راه‌حل‌های مختلفی ممکن است پیشنهاد گردد، ولی به‌طورکلی دو راه‌حل عمده را بایستی موردتوجه قرارداد. افزایش تولید با حفظ منابع آبی موجود (مدیریت زراعی) و حفظ تولید موجود اما با مصرف آبِ کمتر (مدیریت آبیاری)، دو گزینه‌ی مهم ارتقاء بهره‌وری آب می‌باشند. یکی از روشهای مؤثر در استفاده بهینهتر از آب کاربرد روشهای آبیاری تحتفشار است. برنامه‌ریزان اجرایی کشور در تلاش هستند تا هرساله بر وسعت زمین‌های آبیاری تحتفشار باهدف استفاده بهینهتر از آب بیافزایند. با توجه به شرایط اقلیمی و کمبود منابع آب در کشور که به‌تدریج آبستن حوادث متعددی شده است، توسعه سامانههای نوین آبیاری تحتفشار به‌عنوان یکی از راهکارهای مؤثر در تعدیل شرایط بحرانی آب در نقاط مختلف کشور در دستور کار جدی متولیان بخش کشاورزی قرارگرفته است؛ اما بررسیها حکایت از این مطلب دارد که علیرغم تدوین برنامهها و حمایتهای دولت برای توسعه این روشها و صرف بودجههای بسیار کلان، متأسفانه روند توسعه و همچنین اثربخشی سامانهها رشد مناسبی نداشت. ازاین‌رو بررسی و شناسایی علل عدم توسعه و نیز موانع رو به رشد جهت بازبینی و تصحیح برنامهها و سیاستهای کلان کشوری و ارائه راهکارهای مستدام جهت توسعهی روشهای نوین آبیاری در کشور امری ضروری تلقی میگردد.کلیدواژه ها
آبیاری بارانی, آبیاری قطره‌ای, برنامه توسعهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.