تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در مناطق معدنی با استفاده از شاخص های فرسایش و رسوب
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله مهندسی منابع معدنی، دوره: 5، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_MHRE-5-3_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 275
نویسندگان
دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
دانشیار، دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
دانشیار، گروه معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ملایر، ملایر
چکیده
فلزات سنگین به‌دلیل سمی‌بودن و پایداری در طبیعت، از آلاینده‌های خطرناک محیط زیست هستند. این فلزات می‌توانند با تغییر در خواص شیمیایی رسوبات، فلزات و آلاینده‌ها را به آب روی رسوب خود انتقال دهند و با تحرک دوباره آنها در محیط، به‌عنوان منبع آلودگی عمل کنند. در این خصوص معادن فلزی و فعالیت‌های معدنی یکی از منابع اصلی آلودگی فلزات سنگین در محیط‌های محلی هستند. در مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی سطوح آلودگی فلزات سنگی (Cu، Ni، Cr، Zn، Pb و Mn) از تحلیل داده‌های ژیوشیمیایی رسوبات آبراهه‌ای ورقه 1:100.000 خوی استفاده شده است. از آنجا‌که داده‌های رسوب آبراهه‌ای، معرف مواد بالادست خود هستند، برای تحلیل بهتر آلودگی از روش حوضه آبریز نمونه (SCB) استفاده و براساس آن، غلظت زمینه محلی ناشی از لیتولوژی به روش میانگین وزن‌دار محاسبه و به‌عنوان زمینه در شاخص‌های کیفیت رسوب مانند شاخص ضریب آلودگی و شاخص خطر زیست‌محیطی استفاده شد. عناصر نیز برای مشارکت در شاخص‌های مرکب کیفیت رسوبات، با روش‌های آماری چند متغیره مانند ماتریس همبستگی پیرسون، آنالیز فاکتوری و خوشه‌بندی سلسله مراتبی مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعه حوضه‌های آلوده نشانداد که منابع آلودگی بیشتر به‌دلیل خصوصیات زمین‌شناسی منطقه بوده اما در برخی موارد فعالیت‌های معدنی و انسانی در گسترش آلودگی بسیار موثر بوده‌اند. در گام بعدی برای رتبهبندی مناطق آلوده، دبی رسوب مربوط به هر حوضه محاسبه و با توجه به سطح آلودگی رسوب، پتانسیل تولید حجمی و دبی رسوب، 127 حوضه آلوده Cr و Ni بهروش تاپسیس رتبهبندی شدند.کلیدواژه ها
ورقه 1:100000 خوی, رسوبات آبراهه ای, حوضه آبریز نمونه, روش پتانسیل فرسایش, رتبه بندی مناطق آلودهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.