ﺑﺮرﺳﻲﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﻨﻮﻟﻮژیکی، ریختی و فیتوشیمی ژﻧﻮﺗﻴﭗ‌ﻫﺎی زنیان (Trachyspermum ammi L.)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 11، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-11-3_013
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 349
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی فراوانی

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

نرجس عزیزی

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

عبدالکریم نگاری

مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی

مجید رنجبر

مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی

علی اشرف جعفری

موسسه تحﻘیﻘات جنگل و مراتع کشور، سازمان تحﻘیﻘات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

توده‌های زنیان موجود در کشور دارای تنوع بسیار بالایی ازنظر صفات کیفی و کمّی هستند. به‌منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیک و زراعی و تعیین مهم‌ترین صفات مؤثر در عملکرد دانه، تعداد ۱۸ توده زنیان (Trachyspermum  ammi L.) در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق مشهد در طی سال­های زراعی 95-1394 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد عملکرد دانه بین ۹۳۸–۳۷۳ کیلوگرم در هکتار متغیر بوده است. در این آزمایش صفات ریختی و فنولوژیکی، عملکرد سرشاخه، بازده اسانس و تولید بذر مطالعه شد. بر اساس نتایج حاصل، تنـوع قابـل ملاحظـه‌ و معنی‌داری (05/0p≤) در میـان ژنوتیـپ‌هـا ازنظر صـفات اندازه‌گیری شده همانند 50% گل‌دهی130- 85 روز، وزن زیست‌توده 245- 72 گرم در بوته، عملکرد دانه در بوته 3/61- 38 گرم و درصد اسانس 22/11-08/3% بین ژنوتیپ‌های مختلف به اثبات رسید. نتایج همبستگی نشان داد عملکرد اسانس دارای همبسـتگی مثبـت بالا و معنی‌داری (01/0p≤) بـا صفات درصد اسانس، وزن بوته، عملکرد دانه در بوته، وزن کل بوته و شاخص برداشت داشته است. همبستگی کمی بین صفات تاج و پوشش و زمان رسیدگی فیزلولوژیکی با عملکرد اسانس وجود داشت. همبستگی عملکرد دانه بازمان ساقه رفتن معنی دار (5%) و به‌شکل منفی (52/0-) بود. تجزیه علیت نشان داد بیش‌ترین اثر مستقیم مثبت (39%) بر عملکرد اسانس دانه مربوط وزن کل بوته هست که خود همبستگی مثبت و بالایی (53%) با تعداد روز تا رسیدگی داشته است. برای مطالعه توده‌های بـومی زنیان، انتخاب صفاتی همانند وزن کل بوته، ارتفاع بوته، زمان ساقه رفتن و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی گیاه از اهمیت خاصی برخوردار بوده و باید با دقت نظر و تأکید بیش‌تری در برنامه‌های اصلاحی مد نظر قرار گیرند.

کلیدواژه ها

اسانس, تنوع, رسیدگی فیزیولوژیکی, علیت, همبستگی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.