ارزیابی خصوصیات اکوفیزیولوژیکی در کشت مخلوط ردیفی بزرک (Linum usitatissimum L.) و نخود (Cicer arietinum L.) تحت تأثیر منابع کودی در شرایط دیم

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه بوم شناسی کشاورزی، دوره: 12، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_AGRY-12-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 273
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سهیلا اسدی

دانشگاه ارومیه

اسماعیل رضایی چیانه

دانشگاه ارومیه

رضا امیرنیا

دانشگاه ارومیه

چکیده

به­منظور بررسی اثر مدیریت تلفیقی حاصلخیزی و الگوی کاشت بر عملکرد کمی و کیفی نخود (Cicer arietinum L.) و بزرک (Linum usitatissimum L.) در شرایط دیم، آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار درسال زراعی 96-1395 در مزرعه‌ای واقع در استان آذربایجان غربی- شهرستان نقده به‌اجرا در آمد. عامل الگوی کاشت در شش سطح شامل: کشت خالص نخود، کشت خالص بزرک، کشت مخلوط جایگزین با نسبت یک ردیف بزرک و یک ردیف نخود، کشت مخلوط ردیفی با نسبت دو ردیف بزرک و دو ردیف نخود، کشت مخلوط ردیفی با نسبت دو ردیف بزرک و چهار ردیف نخود، کشت مخلوط ردیفی با نسبت چهار ردیف بزرک و دو ردیف نخود، وکود در چهار سطح شامل: عدم کاربرد کود (شاهد)، 100% کود شیمیایی (دارای NPK)، کود زیستی (فسفاته بارور 2 + ازتو بارور 1 + پتا بارو2 + سولفوبارور -۱) و ورمی­کمپوست (10 تن در هکتار) بود. صفات مورد مطالعه برای گیاه نخود و بزرک شامل کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، پرولین، قندهای محلول، نیتروژن، فسفر و پتاسیم، زیست‌توده‌‌ میکروبی خاک و تنفس میکروبی خاک بود. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل a (93/2 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ)، میزان کلروفیل b  (59/1 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) و کاروتنوئید (59/1 میلی‌گرم بر گرم وزن تر برگ) نخود به‌ترتیب از تیمار یک ردیف نخود + یک ردیف بزرک و کشت چهار ردیف نخود + دو ردیف بزرک به‌دست آمد، امّا بیشترین مقدار کلروفیل a (57/2 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ) بزرک از کشت مخلوط دو ردیف نخود + دو ردیف بزرک، کلروفیل b (41/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ) و کاروتنوئید (39/1 میلی‌گرم در گرم وزن تر برگ) بزرک مربوط به الگوی کشت چهار ردیف نخود + دو ردیف بزرک و کمترین مقدار از کشت خالص به­دست آمد. میزان پرولین و قندهای محلول در کشت خالص بالاتر از کشت مخلوط مشاهده گردید. در بین تیمارهای کودی بیشترین میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی هر دو گونه نخود و بزرک از تیمار ورمی­کمپوست و کمترین میزان پرولین و قندهای محلول از عدم مصرف کود حاصل شد. بیشترین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه هر دو گونه نخود و بزرک در کشت مخلوط بالاتر از کشت خالص بود. در بین تیمارهای کودی، بیشترین درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه هر دو گونه از کود ورمی‌کمپوست به‌دست آمد. همچنین، استفاده از کشت مخلوط منجر به افزایش تنفس و زیست‌توده‌‌ میکروبی خاک گردید. نتایج به­دست آمده از این آزمایش نشان داد که استفاده از الگوهای مختلف کشت مخلوط و منابع کودی به‌خصوص ورمی­کمپوست توانست اثرات منفی کمبود آب در شرایط دیم را کاهش و فعالیت­های بیولوژی خاک را افزایش دهد که می‌تواند به نوبه خود موجب بهبود چرخش عناصر غذایی و حاصلخیزی خاک گردد.

کلیدواژه ها

زیست توده میکروبی خاک, پرولین, تنفس خاک, عناصر غذایی, کود زیستی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.