ارزیابی توسعه پایدار شهری با تأکید بر رویکرد تاب‌آوری در سکونتگاه-های غیررسمی (مورد مطالعه سکونتگاه‌های غیررسمی شهر سنندج )

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و برنامه ریزی، دوره: 24، شماره: 74
  • کد COI اختصاصی: JR_GEOP-24-74_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 299
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اصغر ضرابی

استاد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران(نویسنده مسیول)

شایسته عباسی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

ابوالفضل مشکینی

دانشیار عضو هییت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

چکیده

سکونتگاه‌های غیررسمی محل سکونت حدود یک میلیارد نفر از جمعیت جهان هستند. پیدایش این سکونتگاه‌ها گویای وجود موانع ساختاری و ناکارآمدی سیاست‌های کنونی در تأمین مسکن و خدمات-رسانی لازم مرتبط با آن برای اقشار کم درآمد شهری در سطح کلان است. امروزه تلاقی بحران‌های زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی و رشد سکونتگاه‌های خودانگیخته شهری در مقیاس جهانی توجه را به رهیافت تاب‌آوری شهری در این سکونتگاه‌ها جلب کرده و در دستور کار جهانی مد نظر قرار داده است. نوع این پژوهش کاربردی و شیوه دریافت اطلاعات کتابخانه‌ای- میدانی است. برای استخراج شاخص‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای استفاده شد و شاخص‌های ابعاد مختلف جهت تعیین میزان اهمیت با عنوان پرسشنامه کارشناسان در اختیار 30 نفر از کارشناسان در رشته‌های مختلف قرار گرفت. اطلاعات با استفاده از آزمون تحلیل سلسله مراتبی در نرم‌افزار Expert Choice مورد تحلیل قرار گرفت. بر این اساس بیشترین وزن با 593/0 به بعد انسانی و کمترین وزن با 113/0 به بعد طبیعی مربوط می‌شود. همچنین برای تعیین میزان تاب‌آوری با توجه به جامعه آماری 30539 خانواری محدوده و براساس فرمول کوکران 379 پرسشنامه در سطح محلات محدوده تکمیل شد. داده‌های پرسشنامه خانوار در نرم-افزار SPSS وارد و با استفاده از آزمون T- test میزان تاب‌آوری در ابعاد مختلف استخراج گردید. یافته‌ها نشان می‌دهد میزان تاب‌آوری در محدوده 11/3 بوده و محدوده سکونتگاه‌های غیررسمی تاب‌آور نمی-باشد. از لحاظ ابعاد مورد بررسی، فقط بعد اجتماعی- فرهنگی با 76/3 تاب‌آور می‌باشد. کمترین تاب‌آوری مربوط به بعد اقتصادی (47/2) و پس از آن بعد مدیریتی (87/2) بوده است. بعد کالبدی نیز با میانگین (35/3)، تاب‌آور نمی‌باشد. برای تعیین تأثیر ابعاد بر تاب‌آوری از معادلات ساختاری در نرم‌افزار LISREL استفاده شد. تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر تاب‌آوری نشان می‌دهد که عوامل اجتماعی با ضریب 81/0 بیشترین تأثیر را بر تاب‌آوری محدوده مورد مطالعه داشته‌اند. کلیدواژه‌ها: توسعه پایدار، تاب‌آوری، سکونتگاه‌های غیررسمی، شهر سنندج.

کلیدواژه ها

توسعه پایدار, تاب‌آوری, سکونتگاه‌های غیررسمی, شهر سنندج

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.