راهبردهای ارتقاء مدیریت بحران در سکونتگاه‌های غیررسمی کلان شهر تهران

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، دوره: 10، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_DPMK-10-2_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 250
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسام عقبایی

دانشجوی دکتری مدیریت بحران، پژوهشگاه مدیریت، پژوهشگاه شاخص پژوه، اصفهان، ایران.

غلامرضا نبی بیدهندی

استاد گروه محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

امیر محمود زاده

استادیار پژوهشگاه مدیریت، پژوهشگاه شاخص پژوه، اصفهان، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: سکونتگاه های غیررسمی، سکونتگاه های خودرو و خود انگیخته با حداقل و ناچیزترین امکانات هستند که با وضعیتی اسف بار در گوشه و کنار شهرها شکل گرفته اند و به روند گسترش روزافزون خود ادامه می دهند. قطعاً یکی از وجوه بارز این وضعیت اسف بار، کالبد نامناسب و فقر اجتماعی و اقتصادی ساکنان این سکونتگاه ها است. لذا جهت تعدیل وضعیت نامناسب و توانمندسازی این مناطق، آگاهی از وضعیت گذشته و حال این سکونتگاه ها یکی از ضروریات است. این تحقیق با این هدف به بررسی شاخص های  کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی سکونتگاه های غیررسمی کلانشهر تهران پرداخته است. روش: روش تحقیق در این بررسی مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است. در گردآوری داده‌ها و اطلاعات، از مطالعات کتابخانه‌ای-اسنادی و میدانی استفاده ‌شده است. در تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی بهره‌گیری شده است. جامعه آماری پژوهش شامل ساکنین 6 سکونتگاه غیررسمی واقع در حاشیه کلان شهر تهران می باشد. یافته ها: شاخص اقتصادی سکونتگاه‌های غیررسمی تهران با 99 درصد اطمینان از نقطه نظر قوت(با میانگین97/3) بالا‌تر از حدمتوسط و فرصت(با میانگین15/2) پایین‌تر از حدمتوسط می‌باشد. همچنین شاخص اقتصادی سکونتگاه‌های غیررسمی از نقطه نظر ضعف(با میانگین 50/4) و تهدید(با میانگین 58/4) با 99 درصد اطمینان بالاتر از حدمتوسط می‌باشد. نتیجه گیری: در تعیین استراتژی‌های مربوط به مدیریت بحران سکونتگاه‌ها، عوامل درونی و بیرونی شاخص اجتماعی، تهدیدات و نقاط قوت و ضعف شاخص محیط‌زیستی، عوامل بیرونی (فرصت و تهدید) و نقاط ضعف شاخص اقتصادی، باید در اولویت قرار گیرد. بنابراین به منظور مدیریت بحران سکونتگاه‌های غیررسمی شهر تهران این استراتژی‌ها پیشنهاد می‌گردد: عدم تمرکز برنامه‌ها و احیاء دوباره برنامه‌ریزی مشارکتی ساکنان هماهنگ با سنن و فرهنگ، بکارگیری تیم‌های تخصصی متشکل از متخصصان برنامه‌ریز محیط‌زیست، کارشناسان جامعه‌شناسی و اقتصادی و با تجربه برای ساماندهی محله، تأمین امنیت و به رسمیت شناختن حق سکونت برای ساکنان، پژوهش در خصوص نوآوری برای اصلاح باز زنده‌سازی محله و برخی سکونتگاه‌ها، تدوین ضوابط و مقررات شهری و ساختمانی متناسب با کم‌ درآمدها، برقرای امنیت ساکنین، استفاده بهینه از فضاهای خالی درون بافت، افزایش خدمات آموزشی و فنی در محله‌های این سکونتگاه‌ها.  

کلیدواژه ها

Unofficial Accommodation, Marginalization, Tehran Metropolitan, SWOT., اسکان غیر رسمی, حاشیه نشینی, کلانشهر تهران, SWOT

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.