کیفیّت تحقّق «علم» در گزاره های شرعی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 52، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_FIQH-52-1_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 386
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید مسجدسرایی

دانشگاه سمنان

سید محمدحسن طاهایی

دانشگاه تهران

محمدحسن نجاری

دانشگاه سمنان

چکیده

یکی از مسائل اصول ‏فقه که متکفّل تحصیل ابزار مناسب به منظور کشف احکام شرعی محسوب می‌گردد، «حجّیت قطع» است. مشهور اصولیان برآنند که قطع اصولی دارای حجّیت ذاتی است و به همین لحاظ آن را مبنای شناخت در فقه و اصول دانسته و به اشتباه بر آن اطلاق «علم» می‏کنند. اما بسیاری از اصولیان متأخر، منکر حجّیت قطع اصولی شده و مبنای حجّیت را وصول به حکم واقعی دانسته‌اند، نه صرف حالت نفسانی مکلّف. از همین‌رو، لازم است مبنای شناخت را در فقه و اصول، قطع به شرط مطابقت با واقع یا همان قطع منطقی قرار داد که این، همان معنای دقیق و اصطلاحی «علم» است. امّا مسئله مهم‏تر آن است که چگونه می‏توان به گزاره‏های شرعی، قطع منطقی یا همان علم پیدا کرد؟ به نظر می‏رسد تنها راه مطمئن برای علم به معارف دستوری دین، استماع از شارع مقدّس یا مخبر صادق باشد.

کلیدواژه ها

تحقّق علم, اعتبارات وحیانی, علم, قطع, قطع اصولی, قطع منطقی, ادراکات اعتباری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.