مسئله اجتماعی از منظر پارادایم مدرن و ‌پست‌مدرن (با تأکید بر اندیشه‌های مارکس، دورکیم، وبر، و دریدا)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه علمی راهبرد اجتماعی فرهنگی، دوره: 8، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_FARH-8-3_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 607
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حمید پارسانیا

دانشیار گروه جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

نوراله نورانی

دانشجوی دکترای بررسی مسائل اجتماعی ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی «مسئله اجتماعی» از منظر دو پارادایم مدرن و ‌پست‌مدرن است. سیر اندیشۀ اجتماعی در اروپا، پس از رنسانس شاهد ظهور دو منظومۀ فکری جداگانه بوده است که در قالب دو جریان «مدرن» و «‌پست‌مدرن» قابل‌تفکیک است. هریک از این رویکردها، براساس بنیادهای معرفت‌شناختی خود، مسئله اجتماعی را به شیوۀ خاص تعریف و معنا می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که در هریک از رویکردهای نظری مدرن و ‌پست‌مدرن، مسئله اجتماعی، وجه تعریفی و چارچوب تبیینی متفاوتی می‌یابد. درهمین‌راستا، با اتکا به «روش تحلیل محتوای کیفی»، اندیشه‌های اجتماعی کارل مارکس، امیل دورکیم، و ماکس وبر، به‌عنوان اندیشمندان کلاسیک و مدرن جامعه‌شناسی و ژاک دریدا، به‌عنوان مهم‌ترین چهرۀ پساساختاگرایی، در مورد مفهوم مسئلۀ اجتماعی واکاوی شده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهد، از منظر اندیشه اجتماعی مدرن، مسئله اجتماعی، وجودی عینی داشته و می‌توان آن را از طریق علمِ جامعه‌شناسی، تبیین و پیش‌بینی کرد؛ درحالی‌که به‌نظر دریدا، مسئلۀ اجتماعی، برساخته‌ای اجتماعی است که منبع تولید آن، قدرت است و هیچ معیار صدق و کذبی برای شناخت آن وجود ندارد. اندیشمندان مدرن در این مورد، درصدد «مسئله‌شناسی» و تعیین سازوکار شناخت مسئله اجتماعی، و در نقطه مقابل، اندیشمندان پساساختارگرا، قائل به «مسئله‌سازی» هستند.

کلیدواژه ها

مسئله اجتماعی, علم مدرن, رویکرد نظری مدرن, رویکرد نظری ‌پست‌مدرن, پساساختارگرایی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.