وطنیات و هنرهای سنتی در اشعار صائب تبریزی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 16، شماره: 38
  • کد COI اختصاصی: JR_ISLART-16-38_009
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 546
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اله یار رضایی بوکی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

مهدی فاموری

استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

محمد هادی خالق زاده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

چکیده

شعر به عنوان منظومه فکری شاعر در ارتباط مستقیم با جامعه و تحولات آن شکل می­گیرد.  بنابراین واکاوی اشعار یک شاعر می­تواند تصویری کامل از جامعه­ای که در آن  زیسته  و تحولات  آن ارائه دهد.  صائب تبریزی به عنوان یکی از شاعران دوره صفویه است که به عنوان  یک نماینده برجسته سبک هندی شناخته می­شود. دوره حکومت صفویه (907-1135ق)، دوره پر فراز و نشیبی در حیات فکری و هنری جامعه ایران بود.  مسئله ای که در این میان می­توان مطرح کرد این است که تحولات  این دوره چه بازتابی در شعر صائب تبریزی داشته است. این پژوهش با تکیه بر روش تحلیلی و توصیفی و با تکیه بر داده های کتابخانه­ای به دنبال پاسخ به این مسئله است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که شاعران سبک هندی دو دورۀ متفاوت را در زندگانی خویش تجربه کردند؛ در دورۀ نخست، با بی­بضاعتی و ناتوانی مالی، اشعاری را در وطن سرودند و در دورۀ دوم، با ثروتی اندوخته از حمایت درباریان سرزمین هند به بیان خیالات شاعرانه به طرز تازه و معنی بیگانه پرداختند. صائب از جمله شاعران سبک هندی است که با غربت­گزینی، مدتی از عمرِ شاعری خود را در هند گذرانده است؛ لذا «وطن» و مفاهیم مرتبط با آن در شعر او می­تواند نمایانگر چگونگی نگرش او نسبت به فضای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی عصر خویش باشد و از لابلای این اشعار، به دلایل مهاجرت وی به سرزمین هند پی برد. از سوی دیگر اشعار وی سرشار از مفاهیم هنرهای سنتی است که می­تواند جلوه ­ای از رونق هنری  عصر صفوی باشد.  اهداف تحقیق 1.بررسی نقش فضای اجتماعی و فرهنگی جامعه در جایگاهِ مفهوم وطنیات و هنر سنتی در شعر صائب تبریزی 2.ترسیم ابعاد مختلف مفهوم وطن در شعر صائب تبریزی سؤالات تحقیق 1.فضای فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی چه تأثیری بر فضای شعری صائب تبریزی داشته است؟ 2.  نگرش صائب تبریزی صائب در مورد وطن و غربت چگونه است؟

کلیدواژه ها

سبک هندی, صائب تبریزی, عصر صفویه, وطن, هنرهای سنتی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.