دانش بومی کشت جالیز و نقش آن در معیشت روستاییان حاشیۀ دریاچۀ هامون
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: دوفصلنامه دانش بومی ایران، دوره: 5، شماره: 10
- کد COI اختصاصی: JR_QJIK-5-10_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 233
نویسندگان
دانشیار جغرافیا ی دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد- ایران
دانشجوی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
توجه به کشاورزی بومی یک استراتژی جدید در توسعۀ جوامع محلی است که به دلیل انطباق‌پذیری با شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، نقش حائز اهمیتی درتولید و بهبود معیشت مردم محلی دارد. در بستر خشکیده دریاچه هامون نوعی کشت بومی جالیز انجام می‌گیرد که در محل به کشت «تیرماهی» یا «تیرماه‌ای» مشهور است و سبب تأمین معاش تعداد زیادی از ساکنین منطقه شده و با کشاورزی ارگانیک تشابه زیادی دارد. بر این اساس، هدف مطالعۀ پیش‌رو شناسایی و معرفی فناوری‌های بومی این کشت و بررسی نقش آن در معیشت جوامع روستایی سیستان است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و به شیوۀ اسنادی و میدانی اطلاعات لازم جمع آوری شده است و از تکنیک‌های کیفی وکمی مشاهدۀ مستقیم و مصاحبۀ سازمان‌یافته و پرسشنامه استفاده شده است. جامعۀ آماری شامل ۳۷ کشاورز جالیز‌کار از ۱۲روستای منطقه سیستان است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که روستاییان از زمان‌های گذشته تا کنون درهنگام خشکسالی دریاچه،حدود ۱۲ هکتار از اراضی دریاچه را به کشت محصول جالیز (خربزه) اختصاص می‌دهند و جز از بذر و مراقبت در مرحله داشت از نهادۀ دیگری استفاده نمی‌کنند. روستاییان با تکیه بر دانش و تجربیات بومی خویش، محصول ارگانیکی تولید می‌کنند که ضمن افزایش درآمد، به محیط زیست نیزصدمه‌ای وارد نمی‌کند. نتایج آزمون T تک نمونه‌ای با میانگین ۳.۰۳ نشان داد که این کشت تأثیر قابل توجهی بر بهبود معیشت روستاییان منطقه دارد.کلیدواژه ها
کشاورزی بومی, کشت دریاچه‌ای خریزه, معیشت روستاییان, دریاچه هامون, سیستاناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.