بررسی و تحلیل انتقادی کتاب دیوان مولانا نوعی خبوشانی

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، دوره: 20، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IHCS-20-4_011
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 289
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد مصطفی رسالت پناهی

دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

حسین قربان پور

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

چکیده

محمد رضا نوعی معروف به مولانا نوعی خبوشانی (970-1019هـق) سرایندة مشهور و نام‌آور سدة دهم و چند سال آغازین سدة یازدهم و از استادان مسلّم زبان و ادب فارسی در شبه قارّة هند است. دیوان اشعارش ‌در سال 1374هـ، ش به تصحیح امیر حسین ذاکرزاده و کوشش احمد کرمی به همّت انتشارات ما در تهران به‌ چاپ رسیده است. در این چاپ، کاستی‌ها، تحریفات، تصحیفات و خطاهای بسیاری راه یافته که غالباً ناشی از نقص احتمالی دست‌نویس‌ها یا بدخوانی و کم‌دقّتی مصحّح است. همین عوامل باعث شده از میزان صحّت و اعتبار این چاپ کاسته و شعر نوعی از درستی و روانی بسیار دور و یا بی‌معنی شود. به یاری دست‌نویس‌های کهن‌تر و معتبرتر دیوان نوعی می‌توان برخی از نادرستی‌های موجود در دیوان شاعر را اصلاح و تصحیح کرد. این پژوهش بررسی و تحلیل انتقادی پاره‌ای از سروده‌های وی است که نگارندگان با در دست داشتن دو دست‌نویس از دیوان این شاعر و مطابقت و مقایسة آن با متن چاپی دیوان، ابیات فراوانی از دیوان وی را تصحیح انتقادی کرده‌ و به این نتیجه رسیده‌اند که چاپ کنونی دیوان نوعی بدون بهره‌گیری از شیوه‌ها و روش‌های علمی تصحیح انجام گرفته و به هیچ وجه شایسته و بایستة این شاعر توانا نیست.

کلیدواژه ها

نوعی خبوشانی, دیوان, نسخه, تصحیح, تحریف

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.