محمدامین صراحی - استادیار زبان شناسی دانشگاه گیلان
زهرا غیوری - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه گیلان

کاریکلماتور گونه­ای از طنز است که با استفاده از حداقل کلمات، معنا را منتقل می­کند و  با استفاده از واژگان ساده و روزمره در اوج سادگی راه خود را به پیش می­برد. برای شکل­گیری این نوع خاص از طنز، نویسنده باید یک یا چند اصل همکاری تضمن مکالمه را همزمان نادیده بگذارد. براساس تعاریف، این­ نوع خاص از نادیده انگاشتن اصول در کاریکلماتور، "نقض اصول" است زیرا این نوع با ویژگی­های کاربردی کاریکلماتور، نسبت به گونه­های دیگر (تخطی، تخلف، انصراف، تعلیق) نزدیکی بیشتری دارد. هدف از انجام این­تحقیق، بررسی این نکته است که نویسندگان و خالقان کاریکلماتورها چگونه از نقض اصول همکاری گرایس (1975) برای ایجاد زیبایی­آفرینی ادبی و کلامی استفاده می­کنند. برای انجام این  کار، صد کاریکلماتور از چند نویسنده به­صورت تصادفی انتخاب شد و مورد بررسی و تحلیل قرارگرفت. نتایج این پژوهش نشان می­دهد از­­ میان اصول نقض شده، اصل شیوۀ­ بیان بیش از نیمی از فراوانی نقض­ها را به خود اختصاص­داد. تحلیل نتایج همچنین نمایانگر آن ­است که اصل ارتباط در­کنار سایر اصول، به­طور خاص اصل شیوۀ بیان، فراوانی قابل­توجهی دارد. 

کاریکلماتور, اصول گرایس, طنز, اصل شیوۀ بیان