بررسی تغییرات کمی وکیفی اسانس ‭Nepeta crassifolia ‬در رویشگاه های طبیعی و شرایط مزرعه در استان آذربایجان شرقی

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
  • کد COI اختصاصی: R-1093092
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 417
دانلود فایل این طرح

نویسندگان

آذر رفعتی

فاطمه سفید کن

یوسف ایمانی

حمیده جوادی

احمد رزبان حقیقی

مهدی میرزا

پریوش قهرمانی

چکیده

جنس ‭Nepeta ‬متعلق به خانواده ‭Lamiaceae ‬یکی از بزرگترین جنس های این تیره بوده و شامل ‮‭250‬ گونه می باشد. ‮‭67‬ گونه از جنس ‭Nepeta ‬در ایران یافت می شود که حدود ‮‭49‬ گونه انحصاری ایران است که‭Nepeta crassifolia ‬یکی از این گونه های انحصاری می باشد. به منظور اجرای این طرح بذور و اندام های هوایی ‭N.crassifolia ‬از شش منطقه مختلف استان آذربایجان شرقی باارتفاع و شیب های متفاوت جمع آوری گردید، اندام های هرایی جمع آوری شده، ابتدا خشک گردیده و سپس اسانس گیری شدند. بذور جمع آوری شده، ابتدا در گاخانه کشت شدند، پس از جوانه زنی و رشد گیاهچه ها به اندازه کافی به مزرعه اصلی منتقل گردیدند. در سال دوم کشت و پس از اینکه برته ها به %‮‭50‬ گل دهی رسیدند، سرشاخه های گلدار برداشت، و پس از خشک شدن اسانس گیری از نمونه های کشت شده نیز به عمل آمد. تجزیه واریانس داده ها و مقایسه میانگین ها با استفاده از نرم افزار آماری‭spss ‬مورد بررسی قرار گرفت. بررسی کمی اسانس به دست آمده از نمونه های جمع آوری شده از رویشگاه های طبیعی و مزرعه نشان می دهد که درصد اسانس به دست آمده از نمونه های تهیه شده از رویشگاه طبیعی با همدیگر اختلاف معنی داری در سطح احتمال %1 دارند.بیشترین مقدار اسانس با میانگین %‮‭228‬ مربوط به منطقه مرند، و کمترین مقدار اسانس با میانگین %9 مربوط به دو منطقه: ارسباران، سه راهی عباس آباد و منطقه سراب می باشد.در حالیکه نمونه اسانس های به دست آمده از مزرعه اختلاف معنی داری را نشان نمی دهند. تجزیه کیفی اسانس ها نشان می دهد، تعداد و نوع ترکیب اسانس هر منطقه، چه در شرایط طبیعی و چه در شرایط مزرعه با همدیگر متفاوت میباشد و تعداد ترکیبات از ‮‭10‬ ترکیب در منطقه میشو داغی تا ‮‭22‬ ترکیب در ارسباران، روستای خریل متفاوت می باشد. بطور کلی تعداد ترکیبات در در نمونه هایی که از منطقه ارسباران جمع آوری شده اند بیشتر از دو منطقه مرند و سراب می باشد. هم چنین نپتالاکتون و ایزومر های آن که جزو ترکیبات اصلی اسانس جنس‭Nepeta ‬می باشد در دو منطقه میشو داغی و سراب با درصد بالایی وجود دارد. بررسی ها نشان می دهد درصد اسانس، نوع و تعداد ترکیبات گیاهان دارویی به عوامل مختلف اکولوژیکی، بافت خاک، مرحله رشدی و حتی آرایش ژنتیکی گیاه می تواند بستگی داشته باشد. کلمات کلیدی: پونه سای البرزی- اسانس- نپتالاکتون- 8و1 سینیول- کاریوفیلن اکساید- گلوبولل- ژرماکرین ‭B ‬و ‭D ‬کاریوفیلن

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.