مطالعه و مدل سازی پدیده یوتریفیکاسیون در مخازن سدها با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی(مطالعه موردی: مخزن سد دز)
- سال انتشار: 1392
- محل انتشار: سازمان آب و برق خوزستان
- کد COI اختصاصی: R-1047509
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1948
نویسندگان
چکیده
< p dir="RTL"> مخازن سدها و دریاچه ها با خطریوتریفیکاسیون در سرتاسر جهان مواجه هستند سد مخزنی دز در استان خوزستان و بر روی شاخه اصلی رودخانه دز در 25 کیلومتری شمال شهر دزفول و با گنجایش مخزن 550 میلیون متر مکعب بر روی رودخانه دز احداث شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی وضعیت یوتریفیکاسیون دریاچه سد دز و اثری که این پدید بر حیات دریاچه دارد می‌باشد. در این مطالعه با استفاده شاخص تروفیکی کارلسون (< span dir="LTR"> TSI< /span> ) و یک مدل رشد جلبک به نام < span dir="LTR"> Monod< /span> < span dir="LTR"> model< /span> وضعیت دریاچه طی 4 فصل از دوره بهار 1391 تا اسفند 1391 و در 6 ایستگاه انتخابی مورد بررسی قرار گرفت پارامترهای اندازه‌گیری شده شامل: کلروفیل< span dir="LTR"> a< /span> ، اکسیژن محلول، فسفرکل، فسفات، ارتوفسفات، نیترات، آمونیاک قلیاییت، دما، مواد جامد معلق می باشد که از اعماق مختلف دریاچه برداشت شد. نتایج شاخص < span dir="LTR"> TSI< /span> و < span dir="LTR"> Monod< /span> < span dir="LTR"> model< /span> بیانگر این بود که دریاچه سد دز از لحاظ تروفیکی در فصول مختلف به جز در اواخر تابستان (شهریور ماه) که به میزان جزیی حالت مزوتروفیک را نشان می دهد در بقیه فصول شرایط اولیگوتروفیکی بر دریاچه حاکم است بنابراین نیازمند به بررسی مدیریتی و کنترل عوامل موثر بر پدیده یوتریفیکاسیون می‌باشد.چنانچه می‌دانیم یکی از مهمترین پارامترهای تأثیرگذار بر روند حیات دریاچه حجم آب است با استفاده از محاسبات مربوط به تعیین حجم آب دریاچه در سال آبی 91 بیشترین حجم آب دریاچه مربوط به اسفند ماه و کمترین میزان حجم آب مربوط به آذر می باشد سپس با در نظرگرفتن غلظت پارامترهای کیفی آب معادلات توازن جرم نوشته شد نتایج نشان میدهد در فصل پاییز غلظت پارامترها به دلیل حجم پایین آب افزایش یافته است و این موضوع برای شرایط کیفی آب دریاچه بخصوص از لحاظ افزایش غلظت پارامترهای تغذیه‌گرایی می تواند به عنوان زنگ خطری برای دریاچه محسوب شود. در پایان از ابزار شبکه عصبی پیشرو با روش تعلیم پس انتشار خطا (< span dir="LTR"> FFBP< /span> ) وشبکه عصبی‌شعاعی (< span dir="LTR"> RBF< /span> ) برای مدلسازی سناریوهای تعریف شده و شبیه سازی کلروفیل< span dir="LTR"> a< /span> استفاده گردید تا روند رشد این پارامتر که شاخصی برای پدیده یوتریفیکاسیون می باشد بررسی دقیق شود. نتایج نشان داد که شبکه < span dir="LTR"> RBF< /span> نسبت به < span dir="LTR"> FFBP< /span> قادر به مدلسازی بسیار دقیقی از سناریوهای تعریف شده است و نتایج با واقعیت انطباق معنی داری دارندو بواسطه مدلسازی با این روش، شاخص < span dir="LTR"> R< /span> به 99/0 میرسد که نشان از کارا بودن شبکه عصبی شعاعی در مدلسازی پارامترهایی است که دارای نوسانات فراوانی می‌باشد دارد. شبیه سازی کلروفیل< span dir="LTR"> a< /span> با هر دو روش نشان از افزایش رشد در پاییز را نشان میدهد که حاکی از این است که دریاچه سد دز در وضعیت مناسبی قرار نداشته و نیازمند بررسی می باشد.< /p>کلیدواژه ها
دریاچه‌سد دز، یوتریفیکاسیون، کیفیت‌آب، TSI، Monod model، شبکه عصبیمصنوعیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.