کاربردهای فعل ماضی در دستور عربی و فارسی با رویکردی به آیات قرآن

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی، دوره: 7، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_PAQ-7-3_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1849
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرهاد رجبی نوشابادی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک.

محمد جرفی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک.

قاسم مختاری

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک

سید ابوالفضل سجادی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک.

چکیده

فعل از ارکان مهم در ساختار جمله است که بار اسنادی و دلالت زمانی آن را بر دوش می کشد. قرآن کریم نیز آکنده از انواع قالبهای فعل ماضی است که کاربردهای متنوع آن تاکنون آنگونه که باید مورد دقت و بررسی قرار نگرفته است. از میان اقسام آن، فعل ماضی در دو زبان فارسی و عربی، به شکلی گسترده و در ساختارهای متنوع به کار رفته است و ضمن دلالت بر زمان گذشته، مفهوم زمان حال و آینده را نیز منتقل می­سازد. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی در حوزه دستور تطبیقی، تلاش دارد ساختارهای فعل ماضی را در این دو زبان، عمیقا واکاوی کند و کاربردهای متنوع آنها را با تکیه بر قرآن کریم تبیین نماید؛ به گونه ای که با یکدیگر مشتبه نگردد و مترجمان در فهم صورت­های مختلف زمان های افعال دچار اشتباه نشوند. در این جستار، ضمن یکپارچه ­سازی زمان ماضی در دستور فارسی و عربی با رویکرد قرآنی، قواعد دستوری ماضی ساده، ماضی نقلی، ماضی استمراری، ماضی بعید و ماضی التزامی، به همراه کارکردهای گسترده آن­ها آمده است. همچنین برای زمان گذشته نیز دو قالب جدید زمان ماضی بدوی و ماضی مقصود ، به زمان های افعال اضافه گردید که در منابع دستوری فارسی و عربی بدان اشاره ای نشده است، یا آن که برایش چارچوبی دقیق واحکامی مشخص تبیین نگشته است. همچنین برای تبیین قواعد دستوری، به 30 شاهد شعر فارسی و 13 بیت عربی و 50 آیه قرآن کریم استناد شده و در مجموع، 125 قاعده برای کاربردهای مختلف فعل ماضی در هر دو زبان فارسی و عربی تدوین گردیده است.  

کلیدواژه ها

قرآن کریم, دستور تطبیقی, دلالت زمانی, ماضی بدوی, ماضی مقصود

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.