تحلیل حضور نور در راسته و چهارسوق قیصریه بازار اصفهان

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه معماری و شهرسازی ایران، دوره: 11، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_ISAU-11-19_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1159
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فدرا امینی بدر

دانشجوی دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

مصطفی مختاباد امرئی

استاد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران،ایران.

حمید ماجدی

استاد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران. ایران.

چکیده

نور به عنوان فراگیرترین عنصرطبیعت، در تجربه مخاطب از فضا نقش مهمی را ایفا می­ نماید. یکی از جنبه­ های قدرتمند فضای معماری تاریخی ایران، به­ک ارگیری خردمندانه نور است. بهره ­برداری از نور روز در معماری سنتی ایران علاوه بر تامین روشنایی، پاسخگوی نیازهای اقلیمی، فیزیکی، روانی و زیبایی­شناسی بوده است. در راستای این رویکرد، معمار ایرانی تجربه­ های موفقی در بهره­ گیری خلاقانه نور در فضاهای داخلی دارد. ترکیبات متنوع از مدخل ­های نوری نشان این ادعا است. به­ منظور بررسی جایگاه نورپردازی طبیعی در معماری ایران، پژوهشی در مجموعه بازار قیصریه اصفهان صورت پذیرفت. هدف از این پژوهش، بررسی کمیت و کیفیت نور روز و عملکرد انواع مدخل­ های نور در یک فضای عمومی- تجاری است که بنا بر کاربری خاص، محدودیت ­هایی در بهره ­مندی از انواع روزن ­ها دارد. در این تحلیل، نور طبیعی، در تاریخ­ ها و ساعت­ های معلوم و نیز به­ صورت سالانه، با استفاده از نرم­ افزارها، شبیه ­سازی و شاخص ­های کمی ارزیابی نور روز اعم از ایستا و پویا بررسی شده است. یافته ­های تحقیق نشان از تبعیت توزیع روشنایی نور روز از الگویی خاص می­ نماید. به­ طوری­که بازه­ های سهم روشنایی در کل سال تقریبا ثابت است و با تغییر فصل تفاوت چشمگیری در سهم دریافتی دیده نمی­ شود. همچنین میزان نور دریافتی در بیش از 70%  از مساحت راسته قیصریه و 50% از زمان ­های کاربری، بین بازه 100 تا 2000 لوکس قرار دارد که نوری مطلوب برای یک فضا محسوب می ­شود. میزان تامین نور کمی و کیفی در بازار قیصریه بر اساس آنالیز یافته­ ها، از اهم نتایج پژوهش حاضر است.

کلیدواژه ها

معماری نور, نور روز, نورپردازی طبیعی, واحدهای کمی ارزیابی نور روز, راسته قیصریه, بازار اصفهان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.