تطور جشنواره غدیر در دوره فاطمیان مصر
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی، دوره: 7، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JISS-7-4_006
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 609
نویسندگان
رئیس حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه باقرالعلوم قم
استاد مدعو گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
استادیار، گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
چکیده
فاطمیان (297-567ق) از همان سال ورود به مصر362ق به برگزاری آیین های مختلف دینی و قومی توجه جدی داشتند. در این میان آیین های شیعی به ویژه جشنواره غدیر و سوگواره عاشورا به جهت ارتباط وثیق با هویت دولت شیعی فاطمیان و مشروعیت مورد ادعای این دولت در مقابل عباسیان، اهمیت ویژه یافت. مطابق گزارش های منابع، جشنواره عید غدیر همه ساله در مصر فاطمی برگزار می شد. رقابت با تسنن رسمی عباسیان، تقویت هویت شیعی فاطمیان و مشروعیت دولت اسماعیلیان و نیز تلاش در جهت تغییر رفتار مصریان به عنوان مقدمه تغییر ساختار ارزشی و اعتقادی ایشان، موجب اهمیت دادن به برپاداشت غدیریه و استمرار برپایی جشن غدیر گردید. این جشنواره همواره از جهت عظمت، ابهت وگستردگی در طول دو قرن مذکور یکسان نبود و بارها متناسب با سیاست فرهنگی دولت فاطمیان دچار تغییرات و تحولات قابل توجهی شد. اینکه این جشن چه تحولاتی به خود دید و هر مرحله چه ویژگی هایی داشت، اصلی ترین سوال این تحقیق است که با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تاریخی بررسی خواهد شد. یافته های این تحقیق نشان می دهد این مراسم در ابتدا ساده وگسترده بود؛ ولی پس از تثبیت دولت فاطمی در مصر تحولات عظیمی را از سرگذراند. چنان که عمده محققان این جشن مهم و باشکوه را که در طول یک دهه برپا می شد و کارناوال های شادی همراه با نمادهای شیعی را گزارش کرده اند. راه اندازی موکب عظیم امام - خلیفه فاطمی در این دوره ضمن شادی بخشی به جشن غدیر، در اشاعه فرهنگ شیعی بسیار موثر بود. به دلیل هزینه بر بودن این موکب، در دوره پایانی دولت فاطمیان این جشن محدود به داخل قصر و به صورت ساده و یک روزه برگزار می شد.کلیدواژه ها
غدیرخم, فاطمیان, مشروعیت, سیاست فرهنگی, جامعه پذیریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.