نقد ترجمه ساخت اطلاعی نشان دار در نمایشنامه شهرزاد توفیق الحکیم

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، دوره: 9، شماره: 21
  • کد COI اختصاصی: JR_TRAL-9-21_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 647
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه اکبری زاده

استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

فریده حق بین

استاد زبان شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

فاطمه رضایی

کارشناسی ارشد مترجمی زبان و ادبیات عربی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

با توجه به دستاوردهای علم زبان شناسی نقش­گرا، درک پیام متن برای مخاطب، صرف دانش زبانی و آشنایی با معانی واژگان و عبارات و نیز دستور صوری جملات امکان­پذیر نیست؛ بلکه باید دانست صورت­های مختلف زبانی متناسب با نقش ارتباطی خود در موقعیت­های متفاوت، ساختارهای متفاوتی به عنوان ساخت اطلاعی می­گیرند که دلالت ارتباطی معنایی دارند. از جمله ساخت­های اطلاعی نشان­دار، ساخت­های کانونی شده است. نمایشنامه شهرزاد اثر توفیق الحکیم به عنوان اثر ادبی مورد توجه در ادبیات عرب دارای ساخت­های اطلاعی نشان­داری است که ترجمه دقیق آن برای انتقال معنای مورد نظر مولف ضروری است؛ از این­رو، پژوهش حاضر می­کوشد دریابد که آیا ساخت­های اطلاعی نشان­دار از زبان مقصد، بنا­بر بافت موقعیتی به همان صورت نشان­دار به زبان فارسی ترجمه شده­اند. بدین منظور ساخت­های اطلاعی مذکور از نمایشنامه شهرزاد به زبان عربی در برابر ترجمه فارسی دو مترجم آیتی و شریعت قرار گرفته است و با توجه به ترجمه هدفمند و انتقال معنای موردنظر نویسنده به خواننده در زبان مقصد با روشی توصیفی- تحلیلی بررسی شدند. نتایج حاکی از آن است که مترجمان این نمایشنامه در جریان ترجمه بیشتر از جملات بی­نشان بهره برده­اند. تعداد اندکی از جملات به صورت نشان دار برگردان شده است؛ این درحالی است که با وجود تفاوت ساخت­های نشان­دار در هر دو زبان، مترجم با کاربست دقیق اسلوب­های زبانی ساخت کانونی­ می­تواند معادلی نسبتا دقیق برای این ساخت­ها بیابد.

کلیدواژه ها

ترجمه, ساخت اطلاعی, نشان دار, کانونی سازی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.