معرفت شناسی از دیدگاه امام علی (علیه السلام) با تاکید بر دلالت های تربیتی آن
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، دوره: 28، شماره: 46
- کد COI اختصاصی: JR_IEJ-28-46_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 3710
نویسندگان
استادیار گروه تعلیم وتربیت دانشگاه جامع امام حسین(ع)
دانشجوی دکتری علوم و معارف نهج البلاغه دانشگاه قرآن و حدیث قم
چکیده
هدف این پژوهش، معرفت شناسی از دیدگاه امام علیهالسلام باتاکیدبر دلالت های تربیتی آن، درقالب مراتب، منابع، ابزار، موانع و پیامدهای معرفت همچنین شرایط علی و واسطه ای و راهبردهای کسب معرفت از دیدگاه امام علی(ع) و تبیین دلالت های تربیتی آن است. درراستای دستیابی به این هدف، هشت سوال طراحی شد. روش این پژوهش، روش نظریه پردازی داده بنیاد و مواد و محتوای این تحقیق کتابهای ارزشمند نهج البلاغه، غررالحکم و سایر منابع روایی شیعه دربردارنده سخنان آن حضرت بود. نتایج و یافتههای پژوهش نشان داد که شرط علی کسب معرفت هدایت الهی ؛ شرط میانجی آن تقوای الهی ؛ مراتب معرفت شامل: شک، ظن و یقین ؛ منابع معرفت شامل وحی و الهام، عقل، قلب، فطرت، آیات آفاقی (طبیعت) آیات انفسی (انسان) و تاریخ و ابزار معرفت شامل: تدبر در قرآن، خردورزی (تعقل/ تفکر)، حس، کشف و شهود، عبرت گیری و تاسی به سیره اهل بیت است. همچنین موانع معرفت شامل: پیروی از هواى نفس، دنیاپرستی، محبت غیر خدا، شهوت پرستی، آرزوهای طولانی، اطاعت از فاسقان و هم نشینی با آنان، مزاح و شوخی بیجا و بیش ازحد، عجب و خودپسندی، فتنه، طمع، فقر، وسوسه هاى شیطانی، خشم و غضب، جدل، به کارنبستن علم، غرور، کوته بینی و شبهه و پیامدهای معرفت شامل: تمیز حق از باطل، برخورداری از اجر شهید، کسب ایمان، حفظ دین، زهد، کسب فضیلت، کسب بصیرت، کسب معنویت، حکمت، آگاهی به زمان خویش، خداشناسی و آمرزش و راهبردهای توسعه معرفت شامل: اخلاص، ایثار، سیر درآیات آفاقی (طبیعت) و آیات انفسی (خودشناسى)، ذکر و یاد خدا، تزکیه نفس و تجربه است. نتایج و یافتههای پژوهش نشان داد که دلالت های تربیتی مناسب معرفت شناسی از دیدگاه امام علی(ع) در بعد اهداف تربیت شامل قرب الهی به عنوان هدف آرمانی، چهار هدف کلی و تعدادی اهداف فرعی همچنین روش ها و موضوعات تربیتی مناسب با آن بود.کلیدواژه ها
شناخت, معرفت, معرفت شناسی, امام علی(ع), دلالت های تربیتیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.