اثر متقابل زئولیت کلینوپتیلولیت و تنش شوری در مراحل زایشی بر چهار رقم کلزا

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: فصلنامه تنش های محیطی در علوم زراعی، دوره: 11، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_ESCS-11-2_014
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 480
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

وحید اسماعیل زاده

دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، تهران، ایران

حسین زاهدی

استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

یونس شرقی

استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر

سید علی محمد مدرس ثانوی

استاد فیزیولوژی گیاهان زراعی گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

کلزا (Brassica napus L.) یکی از مهم ترین گیاهان جهت تولید روغن خوراکی در جهان بوده و شوری نسبی آب برخی از مناطق ایران از عوامل افت عملکرد این گیاهان است. زئولیت­ها گروهی از کانی­های متخلخل طبیعی هستند که با ساختمان کریستالی خود قادرند تا 70 درصد حجم خود آب جذب کنند که ناشی از ساختمان بلوری و تخلخل بالای آن ها می­باشد. اخیرا تحقیقات گسترده ­ای درباره تاثیر زئولیت در گیاهان زراعی انجام شده است و در این میان بررسی اثر متقابل این ماده بر عملکرد کلزا ضروری به نظر می­رسد. بدین منظورآزمایشی به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه­ ی تحقیقاتی دانشکده­ ی کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1392 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل تنش شوری در سه سطح شاهد، شوری 5 و 10 دسی­ زیمنس بر متر، کاربرد زئولیت در دو سطح شاهد و 8 تن در هکتار و ارقام کلزا در چهار سطح زرفام، ساری­گل، هایولا و RGS بودند. در انتها صفاتی از قبیل عملکرد دانه، اجزای عملکرد، عملکرد و درصد روغن و شاخص سبزینگی اندازه­ گیری شد. نتایج نشان داد اثر رقم بر تمامی صفات موردبررسی به جز شاخص برداشت معنی­ دار بوده و هیچ یک از تیمارهای آزمایشی اثر معنی­داری بر درصد روغن نداشتند. صفات تعداد دانه در غلاف و شاخص برداشت تحت تاثیر تنش شوری قرار نگرفتند و زئولیت بر عملکرد دانه، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف، شاخص برداشت و شاخص سبزینگی معنی­داری شد. نتایج نشان داد کاربرد زئولیت در سطوح شوری صفر و تنش متوسط می­تواند عملکرد دانه رقم  RGSرا 26 و 9 درصد افزایش دهد. رقم ساریگل در شرایط بدون تنش و رقم زرفام در شرایط تنش شدید با اختلاف 22 درصد به ترتیب بیش ترین و کمترین وزن هزار دانه را داشتند. رقم ساریگل در شرایط شاهد تنش و زئولیت با اختلاف 66 درصد نسبت به رقم زرفام در شرایط تنش شدید و شاهد زئولیت بیشترین عملکرد روغن را دارا بود. همچنین رقم زرفام در شرایط تنش متوسط و عدم کاربرد زئولیت مقادیر شاخص سبزینگی بیشتری نسبت به همان رقم در شرایط تنش شدید و عدم کاربرد زئولیت دارد.

کلیدواژه ها

ارقام کلزا, درصد روغن, شاخص سبزینگی, عملکرد دانه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.