بررسی تزیینات و کتیبه های قرآنی دو مجموعه گوهرشاد مشهد و هرات

  • سال انتشار: 1389
  • محل انتشار: فصلنامه مطالعات هنر اسلامی، دوره: 7، شماره: 12
  • کد COI اختصاصی: JR_ISLART-7-12_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 921
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهناز شایسته فر

گروه هنر اسلامی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

مسجد یکی از مهمترین عناصر معماری دین اسلام محسوب می شود و مسلمانان صدر اسلام از آننه تنها به عنوان مکان عبادت، بلکه به عنوان مهم ترین مرکز تجمع و حل و فصل مسایل جامعه نیزاستفاده می کردند. مسجد به مرور زمان به محلی برای تجلی محتوا و روح اسلام بدل شد، چرا کههنرمندان می توانستند با هنرهایی چون خوشنویسی، کاشی کاری و غیره به تز یین آن بپردازند.از دیگر سو، قرآن کریم به عنوان منبع الهام بخش هنرمندان بوده و آیات قرآنی بهترین آموزه یاخلاقی و اسلامی به شمار می آیند که می تواند در مسجد برای متذکر کردن مردم مورد استفاده قرارگیرند. لذا آیات قرآنی و تزییناتی چون اسلیمی های گیاهی و نقوش هندسی با هم در آمیختند وزیباترین و تفکر برانگیزترین آثار هنری را در مساجدی چون گوهرشاد مشهد و مصلی گوهرشادهرات به نمایش گذاشتند.بررسی دو مسجد گوهرشاد هرات و مشهد، نشان می دهد که در مسجد گوهرشاد مشهد ازکاشی های معرق، معقلی و آجر به طور همزمان استفاده شده و رنگ آبی لاجوردی بیشترین کاربردرا داشته است. خط ثلث و نستعلیق به تزیینات مسجد شکل متفاوتی را بخشیده است. در مجموعهگوهرشاد هرات خط کوفی، نستعلیق و معقلی بیشترین کاربرد را داشته است و سوره های فتح، واقعهو آیت الکرسی از جمله سوره های مشترک دو مکان بوده است. به نظر می رسد غنای تزیینات ایندو مجموعه دارای اشتراکاتی بوده است اما غنای تز یینی و کتیبه های قرآنی مسجد گوهرشاد بیشتراز مصلی گوهرشاد هرات است. روش تحقیق این نوشتار تحلیلی و توصیفی و ابزار گردآوریاطلاعات کتابخانه ای و میدانی است.

کلیدواژه ها

تزیینات معماری، کتیبه های قرآنی، مجموعه گوهرشاد، مشهد، هرات

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.