ارزیابی عکس العمل ژنوتیپ های گندم به تلفیق کود بیولوژیک و فسفره

مقدمه: کودھای زیستی منابع با ارزش و قابل تجدید مواد غذایی ھستند که می توانند بخشی از نیاز به کودھای شیمیایی را رفع کنند. کودھای زیستی نقش حیاتی برای بھبود حاصلخیزی خاک با تثبیت نیتروژن اتمسفری ھم از طریق ھمزیستی با ریشه گیاھان و ھم از طریق قابل حل کردن فسفات غیرقابل حل در خاک دارند و باعث فراھم کردن مواد غذایی برای رشد گیاه در خاک می شوند. ھدف از این تحقیق ارزیابی اثر تلفیقی کودھای بیولوژیک و فسفره روی برخی از خصوصیات کمی و کیفی ارقام گندم بود. مواد و روش ھا: آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک ھای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 1390-1389 به اجرا درآمد. در این آزمایش، عامل اول ارقام گندم در دو سطح (کوھدشت و لاین 17) و عامل دوم تلفیق کود بیولوژیک و فسفره در 8 سطح (عدم استفاده از کود، مصرف 25، 50 و 75 کیلوگرم فسفر خالص در ھکتار بدون تلقیح با قارچ مایکوریزا، مصرف 25، 50 و 75 کیلوگرم فسفر خالص در ھکتار ھمراه با تلقیح با قارچ مایکوریزا بود. ھر کرت شامل 5 ردیف کاشت به فاصله 20 سانتی متر و طول 5 متر بود. در زمان برداشت صفاتی شامل تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن 1000 دانه، عملکرد دانه، درصد پروتیین، درصد فسفر، عملکرد فسفر و عملکرد پروتیین اندازه گیری شد. نتایج: نتایج نشان داد که اثر رقم بر کلیه صفات به جز درصد فسفر و درصد پروتیین معنی دار بود. تعداد سنبله در مترمربع، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن 1000 دانه، عملکرد دانه، وزن خشک کل، درصد پروتیین، درصد فسفر، عملکرد فسفر و عملکرد پروتیین تحت تاثیر ترکیب کودی قرار گرفتند. عملکرد رقم کوھدشت نسبت به لاین 17 بیشتر بود. حداکثر و حداقل عملکرد دانه به ترتیب با 6665 و 4152 کیلوگرم در ھکتار به ترتیب متعلق به تیمار مصرف 75 کیلوگرم فسفر در ھکتار به ھمراه تلقیح با قارچ میکوریزا و تیمار عدم مصرف کود بود. عملکرد پروتیین و فسفر در تیمار مصرف 75 کیلوگرم فسفر در ھکتار ھمراه با تلقیح با قارچ میکوریزا به ترتیب با 1020 و 18/32 کیلوگرم در ھکتار بیش از سایر تیمارھا بود. نتیجه گیری: در مجموع، رقم کوھدشت بھتر از لاین 17 بود و مصرف 75 و 50 کیلوگرم فسفر ھمراه با تلقیح میکوریزا شرایط بھتری برای تولید دانه ایجاد کرد.

کلیدواژه ها:

قارچ میکوریزا ، فسفر ، خصوصیات کمی و کیفی ، گندم