شناسایی مهمترین مولفه های موثر بر ارتقای هویت شهر و افزایش حس تعلق شهروندان در طراحی بناهای امروزی

نبود رابطه منطقی بین کالبد شهر و عناصر سازنده هویت یک مسئله عام در شهرهای امروزی است، چرا که فرآیند جهانی شدن امکان هویت یابی بومی و توجه به اهمیت معماری بومی را کاهش داده و تاثیر مکان ها را در شکل دهی به هویت فردی و اجتماعی جوامع کم رنگ کرده است و نوعی بحران هویت و معنا در معماری معاصر ایجاد کرده که موجب عدم اعتماد به نفس و عدم تعلق به مکان و به طور کلی کاستی های روان شناختی در شهروندان شده است. لذا شناسایی و ارائه راه کارهایی که تا حدودی بتواند از تاثیرات منفی هر چه بیشتر آن در زمینه معماری و شهرسازی پیشگیری کند امری مهم می نماید. بنابراین با فرض اینکه افزایش حس تعلق و خودباوری شهروندان به عواملی کلی چون؛ به کارگیری مولفه های جغرافیایی، هماهنگی کلیات و جزئیات محیط ساخته شده امروزی با بستر کالبدی منطقه (هندسه و تناسبات، نما و تزیینات و غیره) و به کارگیری مولفه های معنایی از جمله نمادها و نشانه های بومی منطقه (ارجاعات فرهنگی و ارزشی) در محیط بستگی دارد؛ و با پاسخگویی به سوالاتی که در این زمینه مطرح می گردد شامل؛ اهمیت همسویی معماری یک منطقه با هویت در چیست؟، مولفه های مورد نیاز برای طراحی بناهای امروزی در جهت ارتقا و حفظ هویت و خودباوری شهروندان کدامند؟ و فرآیند اثر معماری این مولفه ها بر حس تعلق شهروندان چگونه است؟ سعی در اثبات و تایید فرضیه ها با روش توصیفی تحلیلی وجمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی شده است. به این ترتیب که ابتدا با مطالعات کتابخانه ای مولفه های ارتقا هویت و کیفیت محیط استخراج گردیده و در مرحله دوم به صورت میدانی با ابزار پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته از 11 نفر متخصصین معماری و شهرسازی دانشگاه گیلان مولفه های مهم ارتقا هویت و افزایش حس تعلق شهروندان شناسایی گردیدند و از نتایج حاصل فرضیه های قطعی تدوین شده است. مطابق یافته های این پژوهش؛ با ایجاد نفوذپذیری، غنای حسی، توجه به نمای ساختمان ها، نمادها و نشانه های بومی، خوانایی در فرم کالبدی و توجه به زمینه در طراحی می توان موجب ارتقا هویت محیط و افزایش حس تعلق شهروندان به بناهای امروزی گردید.

کلیدواژه ها:

هویت ، معماری معاصر ، مولفه های ارتقا هویت در طراحی ، حس تعلق