اثربخشی درمان شناختی رفتاری کلاسیک بر سازگاری رفتاری، اضطراب و ترس دندانپزشکی کودکان

مقدمه: ترس از محیط دندانپزشکی از جمله اضطراب­ها و ترس­های کودکان است که به شکل رفتارهای منفی مانند ترس، اضطراب و خشم بروز می­کند. این رفتارهای منفی در واقع ناشی از اضطراب جدایی، مواجهه با وسایل دندانپزشکی و نیز تجربه درمانهای گوناگون پزشکی است. هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان شناختی رفتاری کلاسیک بر سازگاری رفتاری، اضطراب و ترس دندانپزشکی کودکان بود. روش کار: این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش ­آزمون و پس­ آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را تمامی کودکان ۱۱-۷ ساله مراجعه کننده به کلینیک­ دندانپزشکی در طول سال ۹۹ که دچار ترس و اضطراب بودند، تشکیل می­دادند. از بین کودکان مراجعه کننده به شیوه در دسترس تعداد۳۰ کودک انتخاب و به طور تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. به طوری که گروه آزمایشی درمان شناختی رفتاری را به مدت ۱۰ جلسه ۹۰ دقیقه ­ای هفته­ ای یک جلسه و طی ۳ ماه دریافت کرد؛ در حالی که گروه کنترل آموزشی دریافت نکردند. برای جمع ­آوری داده­ ها از پرسشنامه بررسی ترس کودکان- زیرشاخص دندانپزشکی (کاتبرت و ملامد،)، پرسشنامه اضطراب دندانپزشکی ونیهام و  همکاران،) و مقیاس رفتاری سازگاری (فرانکل،) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ ها با روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره انجام شد. یافته ­ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل از نظر متغیرهای سازگاری رفتاری، اضطراب و ترس دندانپزشکی کودکان تفاوت معناداری وجود دارد (۰/۰۱>P). نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج حاصله می­توان از درمان شناختی- رفتاری برای کاهش آشفتگی های ناشی از درمان دندانپزشکی در کودکان استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

anxiety ، fear ، behavioral adaptation ، cognitive-behavioral therapy ، dentistry ، اضطراب ، ترس ، سازگاری رفتاری ، درمان شناختی- رفتاری ، دندانپزشکی.