سرمایه اجتماعی و مزایای آن در سازمان ها

مفهوم سرمایه اجتماعی در سالهای اخیر در حوزه های گوناگون علوم اجتماعی ،اقتصاد و اخیرا در علوم سیاسی مطرح شده است .سرمایه اجتماعی عبارت است از ارتباطات و شبکه های اجتماعی که می توانند حس همکاری و اطمینان را در میان افراد یک جامعه پدید آورند. در این میان نباید از نقش نهادهای مدنی و دمکراتیک و نیز نقش دولت در گشودن چنین فضاهایی غافل شد . به هر روی ،امروز بر جامعه شناسان ثابت شده یکی از ابعاد مهم هر توسعه ای توجه به سرمایه های اجتماعی است . از این رو سرمایه اجتماعی ،یکی از مهمترین شاخصه های رشد و توسعه هر جامعه ای به شمار می آید .(غفور شیخی۱۳۸۸) امروزه سرمایه اجتماعی نقشی بسیار مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در جوامع ایفا می کند و شبکه های روابط جمعی و گروهی انسجام بخش میان انسان ها و سازمان هاست . از این رو در غیاب سرمایه اجتماعی ، سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست میدهند و بدون سرمایه اجتماعی پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی ناهموار و دشوار می شود. (محمد مبشری:۱۳۸۷)در دیدگاه های سنتی مدیریت توسعه ،سرمایه های اقتصادی ،فیزیکی و نیروی انسانی مهمترین نقش را ایفا می کردند اما در عصر حاضر برای توسعه بیشتر از آنچه به سرمایه اقتصادی،فیزیکی و انسانی نیازمند باشیم به سرمایه اجتماعی نیازمندیم زیرا بدون این سرمایه ، استفاده از دیگر سرمایه ها ابتر می مانند و تلف می شوند . از این رو موضوع سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل اساسی برای نیل به توسعه پایدار محسوب شده و حکومت ها باید ابزار لازم جهت بهبود و تقویت سرمایه اجتماعی را فراهم سازند . از این روست که موضوع سرمایه اجتماعی محور اصلی مدیریت سازمان ها محسوب شده و مدیرانی موفق قلمداد میشوند که بتوانند در ارتباط با جامعه به تولید و توسعه سرمایه اجتماعی بیشتری نائل گردند . دولت مردانی موفق قلمداد می شوند که بتوانند با اتخاذ سیاست های لازم و ارائه راه کارهای مناسب زمینه های نیل به این اهداف را فراهم سازند. (رحمانی ،کاوسی :۱۳۸۷)در گذشته سرمایه انسانی مهمترین سرمایه سازمان بود . در اینکه " سرمایه انسانی " در موفقیت یک سازمان و یک ملت اهمیت استراتژیک ویژه ای را دارا می باشد ، تردیدی نیست ، ولی این سرمایه زمانی از اولویت بالایی برخوردار است که منسجم و یکپارچه شود و این یکپارچگی در سایه همبستگی ،همکاری ، تعاون و اعتماد متقابل به وجود می آید و در این صورت سرمایه انسانی به سرمایه اجتماعی مبدل می شود و این سرمایه است که سینرژی زاست ، در غیر اینصورت ، سرمایه های انسانی حتی اگر در سازمان و یا در کشور ماندگار شوند و فرار نکنند ، ایجاد سینرژی منفی می کنند. (میرسپاسی ۱۳۸۳)