بررسی فاکتور تاثیر تعداد فرزندان بر عملکرد تحصیلی

وابستگی بین کمیت و کیفیت فرزندان، از جمله مباحث اقتصاد خانواده است که می تواند برای تعیین بعد خانواده مهم باشد. یک متغیر مهم تصمیم گیری در مورد تعداد فرزندان، کیفیت خروجی آنان است. در برخی از الگوهای اقتصادی تحلیل باروری، زوجین به گونه ای در تعیین تعداد فرزند تصمیم سازی می کنند که گویی توجهی به کیفیت فرزندانشان ندارند. انگار فرض بر این است که همه خانواده ها فرزند با کیفیت می خواهند و تعداد فرزند قیدی برای این هدف نیست. اما واقعیت این است که والدین بین داشتن مثلا دو فرزند با سطح پایینی از توانایی آموزشی یا داشتن یک فرزند با سطح بالایی از موفقیت تحصیلی بی تفاوت نیستند. رابطه بین کیفیت و کمیت فاکتور مهمی برای زوجینی است که در آستانه فرزنددار شدن هستند. این مساله از بعد سیاست گذاری عمومی نیز زمینه جمعیت و آموزش نقشی حیاتی دارد. وحید مهربانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران در تحقیقی به دنبال این سوال رفته است که آیا با افزایش تعداد فرزندان خانواده، کیفیت تحصیلی آنها کاهش می یابد یا خیر. نتایج نشان می دهد یک رابطه U-معکوس بین تعداد فرزندان و عملکرد تحصیلی آنان وجود دارد و کنترل هایی برای ترتیب تولد فرزندان نیز درنظر گرفته شده است. عملکرد تحصیلی با دو شاخص پیشرفت تحصیلی و عقب ماندگی تحصیلی سنجیده می شود که از تطبیق پایه ی ثبت نامی دانش آموز و پایه ی مورد انتظار بر اساس سن محاسبه می شود. نتایج نشان می دهد یک رابطه U-معکوس بین تعداد فرزندان و عملکرد تحصیلی آنان وجود دارد. در هر دو نمونه شهری و روستایی با افزایش تعداد فرزندان از یک به دو، عملکرد تحصیلی آنان بصورت معنی داری بهبود مییابد ولی برای خانواده های با سه فرزند و بیش تر اضافه شدن یک فرزند دیگر، عملکرد تحصیلی آنان را تضعیف می کند. مبتنی بر نتایج این مطالعه پیشنهاد می شود سیاستهای جمعیتی به گونه ای طراحی شوند که بصورت ناهمگن بر انگیزه های باروری خانواده های با تعداد فرزندان مختلف تاثیر بگذارند.

کلیدواژه ها:

فرزند ، خانواده ، اقتصاد ، عملکرد تحصیلی ، دانش آموز.