تبیین مفهومی الگوی بافت شهرهای زیارتی با تاکید بر گردشگری مذهبی

هرگونه مداخله در بافت شهرهای زیارتی بدون شناخت ویژگی های منحصر به فرد و الگوی بافت اینگونه شهرها، همواره چالش هایی را به دنبال خواهد داشت. لذا شناخت خصوصیات و وجوه مشترک الگوی بافت شهرهای زیارتی به منظور به حداقل رساندن آزمون و خطاها در مداخلات و اقدامات شهری ضروری به نظر می رسد. از این رو هدف پژوهش حاضر "شناخت خصیصه های اصلی الگوی بافت شهرهای زیارتی با توجه به پتانسیل این شهرها در توسعه گردشگری مذهبی و به منظور جلوگیری از مداخلات آسیب زا در بافت اینگونه شهرها است". روش تحقیق مورد استفاده، روش توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای و اسنادی بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد دو رفتار اصلی در شکل گیری و توسعه تاریخی اغلب شهرهای زیارتی اثرگذار است. نخست تشرف به حرم و دوم سکونت در مجاورت آن. ژنوم فضایی اغلب شهرهای زیارتی با توجه به دو رفتار اصلی عنوان شده به صورت ساختار تار و پود است. همچنین الگوی بافت شهرهای زیارتی تحت تاثیر حضور مکان مقدس، از نظر هسته اولیه شکل گیری شهر و چینش لایه های شهری، الگوی محورهای عملکردی و ارتباطی و ایفای نقش شهر در زمینه توسعه گردشگری مذهبی در مقیاس منطقه ای و فرامنطقه ای، تفاوت های فیزیکی، ماهوی و معنایی آشکاری با سایر شهرها دارد. لذا هر مداخله ای که بدون فهم الگوی منحصر به فرد سازمان فضایی و توجه به ابعاد گوناگون کالبدی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی اینگونه شهرها صورت پذیرد، منجر به فرسایش توامان شهر و عنصر مداخله کننده و همچنین خدشه به هویت شهر و تصویر ذهنی زائران و شهروندان خواهد شد.

کلیدواژه ها:

الگوی بافت ، گردشگری مذهبی ، مداخله ، شهرهای زیارتی