تحلیل سازوکارهای همبست آب، انرژی و غذا در واحد های بهره برداری کشاورزی کوچک مقیاس استان همدان

وقوع مخاطرات طبیعی همواره با آسیب های شدیدی در بخش کشاورزی به ویژه در واحد های بهره برداری کشاورزی کوچک مقیاس همراه است. یکی از رویکرد های مقابله با این آسیب ها، بهره گیری از رویکرد همبست آب-انرژی-غذا در تصمیم گیری های مدیریتی این واحد ها است. از این رو تحقیق حاضر با هدف کلی تحلیل سازوکار های همبست آب، انرژی و غذا در واحد های بهره برداری کشاورزی کوچک مقیاس استان همدان انجام شد. نمونه آماری پژوهش ۳۰۰ نفر از کشاورزان فعال در واحد های بهره برداری کشاورزی کوچک مقیاس (زیر۱۰هکتار) بودند که با ضابطه فرمول کوکران تعیین و نمونه گیری به روش خوشهای انجام شد. ابزار اصلی پژوهش پرسش نامه محقق ساخته ای بود که روایی محتوایی آن را جمعی از متخصصان کشاورزی و اعضای هیئت علمی گروه مدیریت و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران تایید نمودند. برای بررسی پایایی از شاخص انسجام درونی و محاسبه آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی بعد از انجام پیش آزمون، استفاده و با توجه به اینکه میزان ضرایب آلفا و پایایی ترکیبی برای مقیاس های اصلی پرسش نامه بیشتر از ۰/۷بود، پایایی ابزار تحقیق تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSSwin۲۵ و SMART PLS۳ انجام شد. نتایج نشان داد که همبست کلی آب-انرژی و غذا از شش سازوکار دوگانه آب بر غذا؛ غذا بر آب؛ انرژی بر آب؛ آب بر انرژی؛ غذا بر انرژی؛ انرژی بر غذا به ترتیب تاثیر معنی دار پذیرفته است. با توجه به یافته های تحقیق پیشنهاد می شود در راستای تقویت رویکرد همبست WEF، اقداماتی نظیر تامین و معرفی بسته های سرمایه گذاری منسجم و چندجانبه؛ ارائه آموزش به کشاورزان درخصوص هم افزایی و همبست ناگسستنی سه منبع در مدیریت مزرعه و توجه به این رویکرد در سطوح مختلف نظام مدیریتی از سیاستگذاری و برنامه ریزی گرفته تا تصمیم گیری های میدانی مدیریت مزرعه صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، سازوکار ها ، همبست آب-انرژی-غذا ، واحد های بهره برداری کشاورزی کوچک مقیاس ، استان همدان