طراحی و اعتباریابی مدل مدرسه پژوهش محور با رویکرد ارتقای کیفی فرآیند یاددهی–یادگیری در مدارس

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی مدل مدرسه پژوهش محور با رویکرد ارتقای کیفی فرآیند یاددهی-یادگیری در مدارس بوده است. روش کار: نوع روش تحقیق کیفی و جامعه آماری، اعضای هیئت علمی رشته مدیریت آموزشی و رشته­های مرتبط در مراکز آموزش عالی، متخصصان حوزه پژوهش محوری و فرآیند یاددهی- یادگیری و در بخش اعتباریابی، اساتید رشته مدیریت آموزشی در مراکز آموزش عالی و مدیران عالی و میانی آموزش و پرورش استان مازندران بوده که با روش نمونه­گیری گلوله برفی تعداد ۲۲ خبره و در بخش اعتباریابی با روش نمونه­گیری هدفمند۲۰ خبره انتخاب شد. برای تحلیل داده­ها، از روش داده بنیاد با کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم افزار Atlas.ti و در بخش اعتباریابی از روش دلفی در نرم افزار  SPSSاستفاده شده و برای تعیین روایی و پایایی داده­های به دست آمده، از بررسی­های لازم شامل مقبولیت (بازنگری خبرگان) و قابلیت تائید (بازبینی خبرگان)، استفاده شد. نتایج: طبق نتایج بخش کیفی مدل پارادایمی دارای ۱۱ بعد (مقوله) و ۲۴ مولفه (مفهوم) به شرح: شرایط علی (تفکر آینده نگرانه به پژوهش، نگرش توسعه پژوهش- آموزش، ضرورت پژوهش محوری در آموزش و ضعف سیستم آموزش محور)، شرایط زمینه­ای (سیاست­های بالادستی، برنامه­های درسی، محتواهای آموزشی، امکانات و زیرساخت ها و انگیزش دانش آموزان)، شرایط مداخله­ای (رهبری مدیران نظام آموزشی، حمایت های مادی و غیرمادی، ارزش­های دینی- ملی، ارزشیابی پژوهش محور، پرورش روحیه انتقادی و حل مساله)، راهبرد (خلاقیت و خردمحور شدن آموزش، توانمندسازی منابع انسانی، مشوق­های انگیزشی، کارگاه­ها و جشنواره­های علمی- پژوهشی، ایجاد محیط پژوهش محور و اشاعه فرهنگ پژوهش محور) و پیامد (پیامدهای تحصیلی، پیامدهای فردی، پیامدهای نظام آموزشی و پیامدهای اجتماعی) است. نتیجه گیری: نتایج بخش اعتباریابی، حاکی از تایید مولفه ­های شناسایی شده در بخش کیفی بوده و نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی ابعاد و مولفه­های مدل پژوهش، مورد تایید واقع شدند.

کلیدواژه ها:

پژوهش و آموزش ، مدرسه پژوهش محور ، فرآیند یاددهی- یادگیری