بررسی محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز در برگ گیاه تریتیکاله تحت تیمار کلرید سدیم و کلرید کلسیم

مقدمه: با توجه به افزایش روزافزون زمین های شور بواسطه کم آبی به نظر می رسد بررسی راهکارهای افزایش تحمل به تنش شوری ضروری می باشد. هم چنین جهت غلبه بر تاثیر منفی تنش شوری، استفاده از مکمل یون کلسیم در محیط رشد برای بهبود عامل تنش بسیار مفید و کاربردی می باشد.هدف: هدف از انجام این آزمایش، بررسی محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، میزان عناصر معدنی، ظرفیت آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنلی و فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز و تیروزین آمونیالیاز در برگ گیاه تریتیکاله (x Triticosecale Wittmack ) تحت تیمار کلرید سدیم و کلرید کلسیم بود. مواد و روش ها: این آزمایش بصورت یک طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار در شرایط کنترل شده ی گلخانه ای صورت گرفت. گیاهچه های یک هفته ای با غلظت های کلرید سدیم (۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مول بر لیتر) و توام با غلظت های کلرید کلسیم (۰، ۶ و ۱۰ میلی مول بر لیتر) برای ۵ هفته تیمار شدند و سپس برخی از خصوصیات فیزیو-مورفولوژیکی و بیوشیمیایی شامل تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، نشت الکترولیت، محتوای ترکیبات فنلی (آنتوسیانین، فنل کل، فلاونوئید کل، فلاونول کل)، فعالیت آنزیم ها (فنیل آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز، گلوتاتیون ردوکتاز، گلوتاتیون S-ترانسفراز)، ظرفیت آنتی اکسیدانی و میزان عناصر معدنی (سدیم، پتاسیم، کلسیم) در برگ مورد سنجش قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان داد که تنش شوری بطور معنی داری باعث کاهش تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز، میزان پتاسیم و کلسیم در برگ شد ولی باعث افزایش نشت الکترولیت، محتوای ترکیبات فنلی، فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز و گلوتاتیون S-ترانسفراز، ظرفیت آنتی اکسیدانی و میزان سدیم در برگ شد. در حالی که افزودن کلسیم به محیط شور باعث افزایش تعداد و سطح برگ، محتوای نسبی آب، فعالیت آنزیم گلوتاتیون ردوکتاز، میزان پتاسیم و کلسیم در برگ شد ولی باعث کاهش نشت الکترولیت، محتوای ترکیبات فنلی، فعالیت آنزیم های فنیل آلانین آمونیالیاز، تیروزین آمونیالیاز و گلوتاتیون S-ترانسفراز، ظرفیت آنتی اکسیدانی و میزان سدیم در برگ شد. نتیجه گیری: کلسیم باعث کاهش اثرات زیان آور تنش شوری در برگ گیاه تریتیکاله شد بنابراین افزودن کلسیم به خاک های شور می تواند بعنوان راهکاری ساده، کاربردی و اقتصادی برای مقابله با تنش شوری و افزایش بهره وری خاک و گامی به سوی کشاورزی پایدار را فراهم نماید.

کلیدواژه ها:

تریتیکاله (x Triticosecale Wittmack) ، تنش شوری ، ظرفیت آنتی اکسیدانی ، گلوتاتیون ردوکتاز ، گلوتاتیون S-ترانسفراز ، عناصر معدنی