ارزیابی عملکرد و کیفیت علوفه اکسشن های دو گونه مرتعی Elymus hispidus و Agropyron cristatum در شرایط آبی استان خراسان رضوی

به‎منظور مطالعه صفات کمی و کیفی علوفه ۱۱ اکسشن از دو واریته (زیرگونه) Elymus hispidus var. hispidus وE. hispidus var.villosus و ۶ اکسشن از گونه Agropyron cristatum، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی انجام شد. بذرهای اکسشن های ذکرشده در شرایط گلخانه با درجه حرارت ۲ ± ۲۰ درجه سانتی گراد و به تعداد ۵ عدد در داخل هر گلدان پلاستیکی کشت و پس از استقرار کامل، گیاهچه ها به زمین اصلی منتقل شدند. به منظور استقرار کامل گیاهچه ها در زمین اصلی و اطمینان از خلوص اکسشن ها، سال اول طرح به عنوان سال استقرار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد در مقایسه بین واریته های گونه hispidus Elymus، واریته villosus دارای عملکرد علوفه، تعداد سنبله و طول سنبله بیشتری بود. در مقابل، درصد استقرار در واریته hispidus بیشتر بود. از لحاظ کیفیت علوفه تفاوت بین اکسشن های این گونه معنی دار نبود. در واریته villosus اکسشن چهار تاغ به‎دلیل بالا بودن عملکرد کل ماده خشک (۷۷۳۲ کیلوگرم در هکتار) ، قابلیت هضم ماده خشک (۶/۴۳ درصد) و قندهای محلول (۸/۸ درصد) و به‎تبع آن دیواره سلولی بدون همی سلولز کمتر (۷/۴۳ درصد) نسبت به سایر اکسشن ها برتری نشان داد. در گونه A.cristatum اکسشن ۱۷۲۷ دارای کمترین ارتفاع، کمترین عملکرد علوفه و بیشترین تعداد سنبله بود. در بین اکسشن های گونه A. cristatum، بالاترین و پایین ترین عملکرد کل ماده خشک سالانه به‎میزان ۱۲۹۷۴ و ۵۶۹۲ کیلوگرم در هکتار در سال به‎ترتیب در اکسشن های ۲۰۸ و ۱۷۲۷ به دست آمد. اکسشن ۲۰۸ با منشا اصفهان از درصد قابلیت هضم و پروتئین قابل توجهی برخوردار بود. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که اکسشن های واریته villosus و نیز اکسشن ۲۰۸ در مقایسه با سایر اکسشن ها برتری داشتند.

کلیدواژه ها:

علف گندمی تاج دار ، الیموس ، عملکرد ، کیفیت