بررسی رابطه بروز سالمند آزاری با بار مراقبتی در سالمندان دارای مراقب غیررسمی مراجعه کننده به بیمارستان های منتخب شهر تهران

مقدمه: یکی از مشکلاتی که به طور معناداری بر کیفیت زندگی و سلامتی افراد سالمند تاثیر می گذارد، سالمند آزاری است که معمولا گزارش نمی شوند. مطالعه حاضر به منظور تعیین ارتباط بروز سالمند آزاری با بار مراقبتی مراقبین در سالمندان دارای مراقب غیررسمی مراجعه کننده به بیمارستان های منتخب شهر تهران انجام شده است. روش : مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی است که در سال ۱۳۹۹ بر روی ۳۷۰ نفر از مراقبین سالمندان شهر تهران که فرد سالمند از لحاظ شناختی یا عملکردی وابسته فرد مراقب بودند، انجام شد. نمونه های موردمطالعه به روش نمونه گیری در دسترس از مراجعه کنندگان سرپایی به کلینیک های روزانه بیمارستان های منتخب انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به احتمال وقوع سالمند آزاری، بار مراقبتی، و عوامل دموگرافیک از طریق مصاحبه با سالمندان و مراقبین در کلینیک های سرپایی جمع آوری گردید. برای بررسی سالمند آزاری نسبت به سالمندان از سوی مراقبین از پرسش نامه غربالگری سالمند آزاری مراقبین[۱] و برای سنجش بار مراقبتی مراقبین سالمند از نسخه فارسی پرسش نامه بار مراقبتی زریت[۲] استفاده شد. در این مطالعه از آمارهای توصیفی نظیر میانگین، انحراف معیار و درصدها برای توصیف داده ها و از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی همبستگی بین متغیرها و ارتباط بین متغیرهای کمی از آزمون ANOVA استفاده گردید. کلیه آنالیزهای تحلیل مربوطه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ انجام شد. و مقدار احتمال کمتر از ۰۵/۰ به عنوان معناداری آماری در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سنی مراقبین و سالمندان به ترتیب برابر با ۷۶/۱۲ ± ۰۴/۴۷  و ۵۴/۸ ± ۳۹/۶۹ سال به دست آمد. در این مطالعه میانگین احتمال سالمند آزاری از سوی مراقب ۵/۶۶ و میانگین بار مراقبتی مراقبین ۳/۴۸ به دست آمد. این مطالعه نشان داد ارتباط معنی داری میان احتمال سالمند آزاری و بار مراقبتی وجود دارد(۰۰۱/۰P<).  متغیرهای دموگرافیک جنسیت، تحصیلات، وضعیت اشتغال و تاهل مراقب با احتمال سالمند آزاری معنی دار نبودند ولی اختلاف متغیر وضعیت اقتصادی مراقب با احتمال سالمند آزاری معنی دار بوده است (۰۱/۰P =<). همچنین میان متغیرهای جنسیت، وضعیت تاهل و اشتغال سالمند با احتمال سالمند آزاری ارتباط معنی دار یافت نشد اما با متغیرهای وضعیت تحصیلات و وضعیت اقتصادی ارتباط معنی دار به دست آمد (۰۱/۰P =<). ارتباط معنی داری میان مدت زمان ناتوانی با احتمال وقوع سالمند آزاری یافت نشد. نتیجه گیری: مطالعه حاضر احتمال وقوع بالای سالمند آزاری نسبت به سالمندان تحت تاثیر فشار مراقبتی مراقبین را گزارش می دهد لذا این امر لزوم رسیدگی به موقع و مداوم را از سوی سازمان های مرتبط به این مسئله اجتماعی را گوشزد می کند تا موقعیت هایی را که می تواند منجر به افزایش بار مراقبتی مراقبین و ایجاد زمینه وقوع سالمند آزاری می شود را شناسایی، کنترل و پیشگیری نمود.

کلیدواژه ها:

elderly ، elder abuse ، caregiver ، burden of care ، سالمند ، سالمند آزاری ، مراقب ، بار مراقبتی