بررسی ارث زوجه در حقوق ایران و آلمان

این مقاله با هدف بررسی ارث زوجه در حقوق ایران و آلمان و با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شد. یافته های مورد بررسی بیانگر آن بود که طبق ماده ی ۹۴۶ قانون مدنی زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد لیکن زوجه از اموال ذیل: ۱- از اموال منقوله از هر قبیل که باشد ۲- از ابنیه و اشجار. پس از زمین مطلقا ارث نمی برد و در مورد ابنیه و اشجار هم ماده ی ۹۴۷ می گوید:«زوجه از قیمت ابنیه و اشجار ارث می برد نه از عین آن ها». همچنین در صورت نبود هیچ وارث دیگری به غیر از زوج، شوهر از تمام ترکه زن متوفای خود ارث می برد، لیکن زن فقط نصیب خود را ارث می برد و بقیه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بدون وارث خواهد بود، مورد دیگر فرقی است که بین ارث زوجه دارای فرزند و نداشتن فرزند در قانون مدنی وجود دارد. همچنین در آلمان نیز پس از فوت همسر، جهت حمایت از همسر نصف از ارث به زوجه می رسد و نصف به فرزندان. همانطور که در قرون وسطی. وصیت نامه مارتین لوتر این عمل را نشان می دهد که همسرش باید ملک را به عنوان وارث به ارث ببرد. بنابراین اگر مردی دارای زمینی باشد که در آن درخت و ساختمان احداث نموده باشد، پس از مرگ او عیالش از زمین (عرصه) به هیچ وجه ارث نمیبرد و حق تصرف ندارد بلکه از درختان و ساختمان ارث میبرد، آن هم نه عین آنها بلکه از قیمت ابنیه و اشجار ارث میبرد. به عبارتی یک هشتم یا یک چهارم فرض زن را از قیمت بنا هرچند قدیمی و مخروبه و فاقد ارزش آنچنانی و از قیمت درختان هرچند کم ارزش، پس از ارزیابی، محاسبه و به زن پرداخت میکنند. بنابراین زن از زمین به هیچ وجه ارث نمیبرد نه از قیمت و نه از عین و از اعیانی و اشجار نیز از قیمت آن فرض خود را میبرد. به عبارت روشنتر به این معناست که زن پس از فوت شوهر باید منزل شوهر را ترک نماید و بقیه عمر خویش را با اندک سهم الارث خود سپری کند.

کلیدواژه ها:

ارث ، زوجه ، حقوق ایران ، حقوق آلمان