اثر بقایای گیاهی و کود نیتروژن بر خصوصیات زیستی خاک و شاخص های کارایی مصرف نیتروژن و میزان توزیع مجدد ماده خشک در گندم

به منظور بررسی تاثیر بقایای گیاهی و سطوح مختلف کود نیتروژن بر خصوصیات بیولوژیک خاک، شاخص های کارایی نیتروژن و میزانتوزیع مجدد ماده خشک در گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرادرآمد. تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد بقایای گیاهی ) %۵۰ :CR۱ کاه و کلش جو، %۵۰ :CR۲ کاه جو + ماشک گل خوشه ای )کود سبز(،CR۳ : ماشک علوفه ای، CR۴ : کاه کامل گندم، CR۵ : کلزا + ماش )کود سبز( %۲۵ :CR۶ کاه گندم، CR۷ : ماش دانه ای، CR۸ : بدون کاربردبقایا( به عنوان کرت اصلی و سطوح مختلف کود نیتروژن ) ۲۷۰ :F۲ ،۱۶۰ :F۱ و ۳۶۰ :F۳ کیلوگرم در هکتار از منبع اوره( به عنوان کرت فرعیدر نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که کاربرد همزمان کاه و کلش جو + ماشک و بقایای کلزا + ماش باعث افزایش تنفسمیکروبی و کربن بیوماس میکروبی خاک می شود. همچنین اثر متقابل بقایا و کود نیتروژن بر خصوصیات زیستی خاک معنی دار شد و افزایشکود نیتروژن تا سطح ۳۶۰ کیلوگرم در هکتار در تیمار بدون کاربرد بقایای گیاهی باعث کاهش ۲/ ۱۶ درصدی تنفس و در تیمار کاربرد کاه کاملگندم سبب افزایش ۸/ ۱۱ درصدی تنفس میکروبی خاک گردید. بیشترین میزان کربن بیوماس خاک در تیمار ۲۷۰ کیلوگرم در هکتار بود کهبا تیمار ۳۶۰ کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی داری نداشت. با افزایش کود نیتروژن از ۱۶۰ تا ۳۶۰ کیلوگرم در هکتار، کارایی مصرف نیتروژن،کارایی جذب نیتروژن، کارایی به کارگیری نیتروژن و شاخص برداشت نیتروژن کاهش یافت. کاربرد بقایای گیاهی، شاخص های کارایی نیتروژنرا نسبت به تیمار بدون کاربرد بقایا افزایش داد. همچنین میزان توزیع مجدد ماده خشک در گندم با افزایش نیتروژن افزایش یافت در حالیکه بین سطوح ۲۷۰ تا ۳۶۰ کیلوگرم در هکتار تفاوت معنی داری از لحاظ کارایی توزیع مجدد وجود نداشت. درنهایت تیمارهای CR۲F۲ وCR۵F۲ به عنوان تیمارهای برتر در این تحقیق معرفی شدند.

کلیدواژه ها:

بقایای گیاهی ، تنفس میکروبی ، کربن بیوماس میکروبی خاک ، کارایی نیتروژن ، توزیع ماده خشک