مقایسه آلکالوئید، فنل و فعالیت آنتی اکسیدانی ارمک میانه Ephedra intermedia (Schrenket)) طبیعی با جداکشت های درون شیشه

ارمک میانه(Ephedra intermedia (Schrenket)) گیاهی دارویی از تیره ارمکسه(Ephedraceae)، راسته گنتال(Gnetales)از بازدانگان است. جداکشت ساقه ای ارمک، در محیط پایه MS با تیمارهای مختلف شامل ۵/۲ تا ۱۵ میلی­گرم بر لیتر اکسین اندول استیک اسید (IAA) و ۵/۲ تا ۲۰ میلی­گرم بر لیتر کینتین (Kin)، کشت داده شدند. پودر اندام های مختلف ارمک و جداکشت های تیمار شده با اکسین و کینتین آن در کشت درون شیشه (in vitro)، برای استخراج و سنجش آلکالوئید، فنل و فعالیت آنتی اکسیدان استفاده شدند. در کشت درون شیشه، بعد از سه ماه، کالوس و شاخساره(جوانه) روی جداکشت ها تشکیل شد. اکسین و کینتین بدون اثر متقابل بر القای کالوس اثر داشته ولی برای تشکیل شاخساره، کینتین بهتر از اکسین عمل کرد. غلظت بالای اکسین محتوای آلکالوئید را افزایش و با افزایش غلظت کینتین اثر آن تحریک شد. جداکشت های تیمار شده با ترکیب  ۵/۲ میلی گرم بر لیتر اکسین و همه مقادیر کینتین، فنل و آنتی اکسیدان بیشتری نسبت به سایر تیمارها داشتند، ولی کالوس قرمز رنگ حاصله از تیمار  اکسین ۵ با کینتین ۲۰ میلی گرم بر لیتر، بالاترین فنل و  فعالیت آنتی اکسیدانی را داشت.  دانه و ریشه ارمک بیشترین آلکالوئید، و میوه و شاخساره بیشترین فنل و فعالیت آنتی اکسیدانی را داشتند.  نتایج این پژوهش نشان داد که اندام های ارمک میانه سرشار از آلکالوئید، فنل و   فعالیت آنتی اکسیدانی هستند. در مقایسه با دیگر پژوهش ها، اثر اکسین و کینتین بر القای کالوس، تشکیل شاخساره و محتوای آلکالوئید، فنل و فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه بازدانه ارمک میانه مشابه گونه های دیگر سرده ارمک بود.

کلیدواژه ها:

budding ، callus ، gymnosperm ، organogenesis ، tissue culture ، اندامزایی ، بازدانگان ، جوانه ، کالوس ، کشت بافت