پاسخ های ریختی، فیزیولوژیکی و آنزیمی نهال های توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) نسبت به تنش کم آبی با تلقیح قارچ میکوریز ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis)

تحقیق حاضر با هدف بررسی رشد، صفات ریختی، تغییرات فیزیولوژیکی و فعالیت برخی از آنزیم­های آنتی­اکسیدانی نهال­های یکساله توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C. A. Mey) تلقیح یافته با قارچ میکوریزی ریزوفاگوس ایریگولاریس (Rhizophagus irregularis) تحت تاثیر تنش کم­آبی در شرایط گلخانه­ای طی یک دوره ۷۰ روزه انجام گرفت. آزمایش در دو سطح تلقیحی (شاهد یا عدم تلقیح و قارچ میکوریز R. irregularis) و دو سطح آبیاری در حد ظرفیت مزرعه (شاهد) و آبیاری به میزان ۳۰ درصد ظرفیت مزرعه (کم­آبی) در طرحی کاملا تصادفی با چهار تیمار و ۱۰ تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنش کم­آبی به طور معنی داری در سطح ۹۹ درصد سبب کاهش اندازه مشخصه­های ریختی و فیزیولوژیکی نهال­های توسکا ییلاقی شد، حال آنکه کلیه فعالیت­های آنزیمی مورد اندازه­گیری تحت تنش کم­آبی افزایش یافت. اگرچه مشخصه­های ریختی نظیر رویش ارتفاعی و قطری، طول ریشه، سطح برگ و زیتوده­ برگ، ساقه، ریشه و کل تحت تاثیر تلقیح قارچ میکوریز  R. irregularis به خاک نهال­های توسکا ییلاقی در تیمار شاهد افزایش ۳۵-۲۰ درصدی معنی داری نشان داد اما اضافه شدن قارچ میکوریز به خاک تیمار تنش کم­آبی به ترتیب باعث بهبود ۵۵، ۴۰، ۴۶، ۴۷، ۳۷، ۳۵، ۵۰ و ۳۷ درصدی مشخصه­های مذکور شد. نتایج مقایسه میانگین­ها نشان داد که نرخ فتوسنتز، هدایت روزنه­ای، تعرق و پتانسیل آبی برگ تحت تاثیر کم­آبی به ترتیب ۵۷، ۵۴، ۵۳ و ۶۵ درصد کاهش یافت حال آنکه افزودن قارچ میکوریز  R. irregularisبه خاک سبب بهبود مشخصه­های مذکور شد. همچنین در سطح کم آبی، فعالیت آنزیم­های کاتالاز، پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و آسکوربات پراکسیداز نسبت به نهال های ظرفیت مزرعه افزایش معنی­داری یافت در حالی که افزودن قارچ میکوریز به خاک در شرایط کم­آبی سبب تعدیل اثرات مخرب کم­آبی گردید. برآیند نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تلقیح قارچ میکوریز R. Irregularisمی­تواند با بهبود مشخصه­های فیزیولوژیکی و آنزیم­های آنتی­اکسیدانی، بردباری نهال­های توسکا ییلاقی را به کم­آبی در سال اول افزایش دهد.  

کلیدواژه ها:

پتانسیل آبی ، فعالیت های آنتی اکسیدانی ، زیتوده کل ، ظرفیت مزرعه ، نرخ فتوسنتز