محاسبه و ناحیه بندی شاخص های جریان کم و تعیین دوره های خشک سالی هیدرولوژیک

در این تحقیق به منظور بررسی وضعیت جریان های کم در حوضه آبخیز کرخه از پنج شاخص جریان کم رودخانه ای شامل ۱۰،۷Q، ۲۰،۷Q، ۱۰،۳۰Q، ۳،۴Q و۹۵Q استفاده شد و آمار دبی روزانه ۱۲ ایستگاه هیدرومتری این حوضه در طول دوره آماری سال های ۴۶-۱۳۴۵ تا ۸۱-۱۳۸۰ مورد استفاده قرار گرفت. همگنی داده های دبی از طریق آزمون توالی بررسی شد. مقادیر شاخص ۹۵Q با ترسیم منحنی های تداوم جریان مشخص شد و چهار شاخص ۱۰،۷Q، ۲۰،۷Q، ۱۰،۳۰Q ، ۳،۴Q به کمک تحلیل فراوانی جریان های کم ۴، ۷ و ۳۰ روزه محاسبه گردید. پس از محاسبه شاخص ها، دوره های جریان کم در ایستگاه های مختلف مشخص شد. ناحیه بندی شاخص ها نیز به کمک روش کریجینگ صورت گرفت. نتایج نشان داد که شاخص های ۳،۴Q و ۹۵Q نسبت به بقیه شاخص های جریان کم مقادیر کمتری دارند و هرچه دوره بازگشت افزایش یابد، مقدار شاخص جریان کم کاهش می یابد. براساس نقشه های ناحیه بندی شاخص های جریان کم، بیشترین مقدار شاخص های جریان کم در نواحی مرکزی و جنوبی حوضه می باشد و هرچه به سمت شمال حوضه حرکت شود از مقدار این شاخص ها کاسته می شود. نتایج نشان می دهد که سال های وقوع خشک سالی هیدرولوژیک در ایستگاه های مختلف حوضه آبخیز کرخه یکسان نیست، ولی در سال های ۴۶-۱۳۴۵، ۷۸-۱۳۷۷، ۷۹-۱۳۷۸، ۸۰-۱۳۷۹ و ۸۱-۱۳۸۰ در بیشتر ایستگاه ها خشک سالی هیدرولوژیک اتفاق افتاده است، به طوری که در این سال ها به ترتیب در ۶۷، ۹۲، ۸۴، ۷۵ و ۵۹ درصد ایستگاه ها خشک سالی هیدرولوژیک اتفاق افتاده است.

کلیدواژه ها:

Low flow ، Regionalization ، Karkhe ، Hydrologic drought ، Frequency analysis. ، جریان کم ، ناحیه بندی ، کرخه ، خشک سالی هیدرولوژیک ، تحلیل فراوانی