بررسی حد بهره برداری مجاز گونه های مهم مرتعی در مراتع نمونه پنج منطقه رویشی ایران (خراسان رضوی- تربت حیدریه)

نبود اطلاعات کافی در زمینه حد بهره برداری مجاز گونه های مرتعی کشور یعنی برداشت نسبتی از گیاهان مرتع که بیشتر از آن موجب خسارت به گیاه می شود یکی از چالش های مدیریت مرتع بوده است. به منظور بررسی حد بهره برداری مجاز برخی از گونه های مرتعی منطقه پنج رویشی کشور،پنجگونه غالب در منطقهژرفتربت حیدریه استان خراسان رضویشامل‭Agropyrumtrichophorum ‬، ‭Festucaovina ‬، ‭Onobrychisvera‬،‭Polygonumafghanicum ‬و‭Stipaarabica‬انتخاب شدند.از تمام گونه ها تعداد ‮‭40‬ پایه یکسان جهت برداشت تیمارهای ‮‭25‬ درصد، ‮‭50‬درصد، ‮‭75‬درصد و بدون برداشت(شاهد)انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. برداشت علوفه در پایه های مختلف در طی ماههای اردیبهشت، خرداد و تیر در طی 4 سال انجام گرفت. علوفه برداشت شده مربوط به هر کدام ازپایه ها خشک گردیده وبه تفکیک مورد توزین قرار گرفت. علاوه بر توزین علوفه، متغیرهایی چون ارتفاع،درصد مرگ و میر و بنیه و شادابی پایه ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز داده ها در قالب طرح آماری کرت های خرد شده در زمان بر پایه طرح کاملا تصادفی‭(CRD)‬انجام شد به طور کلی نتایج نشان داد که برداشت گیاهان در بیشتر موارد باعث تحریک گیاه و افزایش تولید در آن می شود. همچنین می توان اظهار نمود که برداشت گراسها باعث افزایش معنی دار در تولید بیوماس گیاه می گردد، همچنین مقادیر تولید در گونه ‭Festucaovina ‬در تیمار %‮‭50‬ بیشترین مقدار را نسبت به بقیه تیمارها نشان داد که بیانگر این مطلب است که برداشت در این گونه باعث افزایش تولید می گردد. تولید در گونه ‭Onobrychisvera ‬تیمار ‮‭25‬%، ‭Polygonumafghanicum ‬تیمار %‮‭50‬ و ‭StipaArabica ‬تیمار %‮‭25‬ بهترین نتیجه را داشتند. کلمات کلیدی: برداشت مجاز، گونه های مرتعی، منطقه پنج رویشی کشور، ژرف تربت حیدریه