بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی رودخانه های تجن و سرخرود در زمان رهاسازی ماهی سفید انگشت قد

رودخانه های تجن و سرخرود از رودخانه های شیلاتی در استان مازندران در شمال ایران قرار دارد هر ساله در جهت بازسازی ذخایر ماهی سفید دریای خزر پذیرای میلیون ها قطعه بچه ماهی سفید است .از آنجا که کیفیت وکمیت آب در بازماندگی و بقا بچه ماهیان رها سازی شده و افزایش برگشت شیلاتی نقش اساسی دارد لذا در تحقیق حاضر با هدف تبیین وضعیت این رودخانه ها درطی دوره رها سازی بچه ماهی سفید در طول ماه های اردیبهشت تا شهریور سال ‮‭1390‬ فاکتورهای فیزیکوشیمیایی وزیستی در این رودخانه ها مورد سنجش و شناسایی قرار گرفته است . رودخانه تجن و سرخرود در میزان هدایت الکتریکی، مجموع املاح محلول ، شوری، آمونیوم،کلسیم و منیزیم بایکدیگر از نظر آماریاختلاف معنی دار دارند (‮‭0/05‬‭> p). ‬میانگین میزان فاکتورهای فیزیکو شیمیایی اندازه گیری شده آب رودخانه تجن و سرخرود در دوره رهاسازی ماهی سفید بترتیب، دمای آب‮‭27 0/95‬و ‮‭26/4 67.0‬درجه سانتی گراد؛ اکسیژن محلول‮‭7/4 0/16‬ و ‮‭7/8 0/14‬ میلی گرم بر لیتر؛ اسیدیته:‮‭7/97 0/5‬ و ‮‭7/77 0/6‬ ؛ مجموع مواد محلول: ‮‭7994 557‬و‮‭1317 257‬میلیگرم بر لیتر؛ هدایت الکتریکی: ‮‭11920 838‬ و ‮‭1583 368‬ میلی زیمنس بر سانتی متر ؛ کلسیم محلول: ‮‭470 57‬و‮‭57 11‬ میلی گرم بر لیتر؛ یون آمونیوم: ‮‭0/390 0/05‬ و‮‭0/141 0/03‬ میلی گرم بر لیتر؛ نیتریت: ‮‭0/030 0/007‬ و ‮‭0/034 0/032‬ میلی گرم بر لیتر؛ نیترات: ‮‭0/33 0/085‬و ‮‭0/42 0/034‬ میلی گرم بر لیتر؛ منیزیم: ‮‭641 117‬و‮‭75 18‬ میلی گرم بر لیتر؛ فسفات: ‮‭0/049 0/003‬ و ‮‭0 /051 0/007‬میلی گرم بر لیتر؛ شوری‮‭10091 746‬و‮‭1247 238‬ میلی گرم بر لیتر و سختی کل برحسب کربنات کلسیم: ‮‭3600 460‬و‮‭408 76‬ میلی گرم بر لیتر بود.. فیتو پلانکتون های شناسایی شده در این رودخانه ها شامل ‭Bacillariophyta ‬، ‭Chlrophyta‬،‭Pyrrophyta ‬، ‭Euglenophyta ‬و ‭Cyanophyta ‬بوده است .در این مطالعه ‮‭52‬ گونه فیتوپلانکتون در رودخانه تجن و ‮‭56‬ گونه در سرخرود مورد شناسایی قرار گرفت .مجموع ‭Bacillariophyta‬و ‭Chlrophyta‬در رودخانه تجن و سرخرود بترتیب با ‮‭75‬ درصد و ‮‭93‬ درصد بیشترین فراوانی از کل فیتو پلانکتون را به خود اختصاص داده بودند .چهار گروه عمده زیوپلانکتونی در رودخانه های تجن و سرخرود مورد شناسایی قرار گرفتند گروه روتاتوریا ‭(Rotatoria) ‬در هر دو رودخانه دارای بیشترین فراوانی بوده اند وسپس سیریپدیا‭(Ciripedia ( ‬در رودخانه تجن ، وپروتوزوآ ‭)Protozoa( ‬در سرخرود رتبه دوم فراوانی را داشته اند . کوپه پودا ‭(Copepoda)‬و کلادوسرا‭(Cladocera) ‬در هر دو رودخانه در رتبه سوم وچهارم فراوانی قرارداشتند .در رودخانه های تجن و سرخرود ، 7 خانواده از ماکروبنتوزها شامل خانواده های ‭Cardidae‬، ‭Spionidae ‬، ‭Tubificidae ‬، ‭Lumbriculidae ‬و ‭Lumbricidae ‬، ‭Chironomidae ‬و ‭Elmidae ‬بعلاوه افرادی از رده ‭Arachnida ‬مشاهده شده است. میانگین میزان زی توده ماکرو بنتوز ها در رودخانه تجن و سرخرود در دوره رها سازی بچه ماهی سفید بترتیب ‮‭0/32‬ و‮‭3/4‬ گرم در متر مربع بوده است . نتایج بدست آمده،نشان می دهد در دوره رها سازی بچه ماهی سفید رودخانه سرخرود ازشرایط آبی مناسب تری برای رها سازی بچه ماهی سفید برخوردار بوده است . کلمات کلیدی:تجن، سرخرود، ماهی سفید ، فیزیکوشیمیایی ، کیفیت آب، فاکتورهای زیستی