بررسی میزان بیان ژن های کد کننده برخی از فاکتورهای رونویسی مرتبط با خشکی در برنج

تنش خشکی مهمترین عامل محیطی محدود کننده تولیدات کشاورزی در ایران و جهان است. فاکتورهای رونویسی مسیول تنظیم بیان ژن های مرتبط با تنش هستند. این پژوهش به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله رویشی و زایشی بر روی بیان ژن های کد کننده فاکتورهای رونویسیAP37 وSNAC1 مرتبط با تنش خشکی و همچنین صفات زراعی برنج در دو رقم برنج ایرانی هاشمی (حساس به خشکی) و ندا (متحمل به خشکی) در شرایط گلخانه ای انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید. جهت ایجاد تنش، آبیاری در مرحله پنجهزنی وخوشهدهی قطع شد. نتایج تجزیه واریانس در مورد صفات مورفولوژیکی نشان داد که از نظر اکثر صفات مورد ارزیابی تفاوت معنی داری بین ارقام برنج مورد استفاده وجود داشت. صفات طول برگ پرچم، مساحت برگ پرچم و وزن تر بوته به طور معنی داری تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت. در بین مرحله اعمال تنش خشکی (مرحله رویشی و زایشی) نیز از نظر تعداد پنجه در گیاه و وزن خشک بوته اختلاف معنی داری وجود داشت. رقم ندا با 22/54 گرم دارای بیشترین وزن خوشه در بوته را نشان داد که به طور معنی داری بیشتر از رقم هاشمی (13/48 گرم) بود. نتایج PCR زمان واقعی نشان داد که بیان ژن AP37 در رقم هاشمی در مرحله رویشی و ژن SNAC1 در مرحله زایشی افزایش و بیان ژن AP37 در مرحله زایشی کاهش یافته است. ولی در رقم ندا بیان ژن SNAC1 تحت تاثیر تنش خشکی در مرحله رویشی افزایش و بیان ژن AP37 در مرحله زایشی کاهش یافته است.واژه های کلیدی: برنج، بیان ژن، تنش خشکی، فاکتورهای رونویسی