برخی شیوه های پیشگیری از خشونت از منظر آموزه های اسلامی

هیجان ها از بزرگترین نعمتهای الهی هستند که در وجود بشر به ودیعه نهاده شده اند و بازشناسی، مدیریت و تعدیل آنها از شیوه های مهم برای تنظیم رفتارها و تبادلات اجتماعی و نیز پیشگیری از آسیبهای اجتماعی است. خشم ازجمله این هیجانات است که آثار و تبعات منفی آن گاه به صورت خشونت و پرخاشگری ظهور و بروز پیدا می کند و این نکته کم و بیش در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد ملاحظه می گردد. از این رو درآموزه ها و تعالیم جهان شمول دین مبین اسلام از آن غفلت نگردیده و موضوع خشم و خشونت در ابعاد و جنبه های مختلف مورد توجه و تاکید قرارگرفته و درباره آثار و شیوه های کنترل آن سخن به میان آمده است چنانچه باتوجه به بررسی های به عمل آمده می توان گفت بهترین وک ارآمدترین راههای مقابله باخشونت و مدیریت خشم درمنابع و آموزه های اصیل اسلامی موردسفارش و توجه قرارگرفته است. لذا در این تحقیق تلاش شده است که با بررسی برخی آیات و روایات دررابطه بامبانی پیشگیری از خشم وخشونت و روش های مقابله با آن به این سوالات پاسخ دهیم که:-شناخت برخی ویژگی های خداوند واستلزامات تربیتی مربوط به آن،درپیشگیری ازخشونت چه تاثیری دارد -شناخت برخی ویژگی های انسان واستلزامات تربیتی مربوط به آن،درپیشگیری ازخشونت چه تاثیری دارد - شناخت برخی ویژگی های دنیا واستلزامات تربیتی مربوط به آن،درپیشگیری ازخشونت چه تاثیری دارد - شناخت برخی ویژگی های مرگ واستلزامات تربیتی مربوط به آن،درپیشگیری ازخشونت چه تاثیری دارد روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی وجمع آوری اطلاعات مبتنی برروش کتابخانه ای است. یافته های حاصل نشان می دهدکه توجه به شناخت وتعمق نسبت به ویژگیهای خداوند و استلزامات تربیتی مربوط به آن ازجمله: مهربانی خداوند، قدرت خداوند و عیب پوشی خداوند و تاسی به این ویژگیها و تخلق به اخلاق الله انسان را درمسیر مستقیم هدایت، و موجب فراهم آمدن آرامش و نیز مهربانی ودلسوزی نسبت به همنوعانش می گردد و بدین وسیله می توان انسجام و صمیمیت را در میان افراد جامعه گسترش داده و بدین ترتیب زندگی چهره ای کاملا متفاوت پیدا خواهد کرد. در شیوه عیب پوشی نیز افراد جامعه با انجام رفتارهای مشفقانه و دلسوزانه نسبت به رفع عیوب همنوعان اهتمام ورزیده و درجهت رشد و تعالی دینی، فردی و اجتماعی یکدیگر تلاش خواهند نمود و موجبات امنیت، الفت و مودت را درجامعه فراهم خواهند نمود و نیز با تقویت باور و علم و ایمان به قدرت الهی برآن قدرت لایزال توکل وا تکا نموده و امور خود را تحت سرپرستی قدرت مطلق الهی قرار می-دهد. همچنین انسان با شناخت ویژگی های خود و استلزامات تربیتی مربوط به آن، ازجمله شناخت آثار و عواقب شتابزدگی و حرص و طمع و باتقویت صبر و شکیبایی در خود بر هرگونه خشم و عصبانیت فایق آمده و به پیروزی و موفقیت نایل می-گردد. چنانکه پیامبراکرم صلی الله علیه واله وسلم می فرمایند: پیروزی وموفقیت همنشین وقرین شکیبایی است ونیز با پرهیز از حرص و طمع و عدم وابستگی به دنیا، که خود منشا بسیاری از ناآرامی هاست و بسیاری از اختلافات و درگیری های نوع بشر هم بر سر مطامع و تمنیات دنیوی ازجمله: مال، ثروت، قدرت و... می باشد، می تواند به حیات طیبه ای دست یابد که در آن از نزاع، عداوت، خونریزی و... اثری یافت نخواهد شد.شناخت برخی ویژگیهای دنیا نیز ازجمله: بی ارزش بودن و زوال و دگرگونی دنیا می تواند نقش موثری در پیشگیری ازخشونت ایفا نماید، زیرا باور به دگرگونی و زوال دنیا موجب می شود که انسان دنیا را هدف نهایی و مایه وصول به خواسته های خودخواهانه اش قرار ندهد از این رو رفتارش را با دیگران اصلاح نموده و شاید بتوان گفت نگاه به دنیا از منظر زوال و دگرگونی مانع بروز بسیاری از اختلافات در جوامع و ازجمله خانواده ها خواهد شد. همچنین مرگ شناسی و باور به اینکه مرگ قانونی است محتوم و عمومی، موجب می شود که انسان برنامه زندگی خود را برهمین اساس تنظیم نماید و لذا تمامی اعمال و رفتارش رنگ و بوی الهی به خود می گیرد چنانکه پیامبرگرامی اسلام فرموده اند: مرگ را بسیار یاد کنید زیرا گناهان را از میان می برد و میل به دنیا راکم می کند، اگر به هنگام توانگری مرگ را یاد کنید، اهمیت آن را درچشمانتان کم می کند و اگر به هنگام تنگدستی یادش کنید، از زندگی تان خشنود می سازد. لذا در جامعه ای که بر این آمادگی مداومت و محافظت نمایند اثری از ظلم وخشونت، نزاع و ناآرامی و سایر رذایل دیده نخواهدشد، زیرا همه افراد با تدبیر فرصت ها و مهلت هایی که در اختیار دارند و با حس امیدواری به جمع آوری توشه آخرت و دستیابی به سعادت پایدار خواهند پرداخت و این هدایت و رستگاری نتیجه ایمانی است که به مرگ و آخرت داشته اند.

کلیدواژه ها:

خشونت ، استلزامات تربیتی ، ویژگی ، آموزه